Αυτός ο τύπος ζέστης θα μπορούσε να είναι θανατηφόρος - Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
8 Αυγούστου 2023
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και οι επιπτώσεις είναι ήδη καταστροφικές. Τα καλοκαίρια γίνονται πιο ζεστά και πιο υγρά – πολύ πιο υγρά – και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για την υγεία. Ο συγκεκριμένος τύπος ζέστης θα μπορούσε να είναι θανατηφόρος για κάποιες ομάδες και την εξήγηση τη δίνει η επιστήμη.
Ο καθηγητής φυσιολογίας και κινησιολογίας στο Penn State University, Dr. W. Larry Kenney απαντά στο SciLine στο γιατί «η υγρασία κάνει τη ζέστη τόσο επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό».
Με την κλιματική αλλαγή έχουμε περισσότερες και πιο ζεστές μέρες, που έχουν ως αποτέλεσμα αυξημένη συχνότητα, διάρκεια και ένταση ενός καύσωνα
Όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής: «Ο κύριος τρόπος με τον οποίο απαλλασσόμαστε από τη θερμότητα του σώματος που συσσωρεύεται είναι η εξάτμιση του ιδρώτα. Όσο πιο υγρό είναι το περιβάλλον, τόσο λιγότερο εξατμίζεται ο ιδρώτας που παράγουμε. Ο άλλος τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την αυξημένη θερμοκρασία του σώματος είναι μοναδικός για τον άνθρωπο. Αντλούμε πολύ αίμα στο δέρμα για να διαχέουμε τη θερμότητα στο περιβάλλον. Υπό ακραίες συνθήκες ζέστης μπορεί να αντλήσουμε τόσο αίμα στο δέρμα όσο αντλούμε σε ολόκληρο το υπόλοιπο σώμα. Και καθώς συμβαίνει αυτό, η καρδιά πρέπει να εργάζεται σκληρότερα και ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται».
Τα μωρά και οι ηλικιωμένοι τείνουν να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι πληθυσμοί σε αυτό που ονομάζουμε θερμοπληξία.
Βρέφη και ηλικιωμένοι
Τα βρέφη είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην υψηλή ζέστη και την υγρασία, ειδικά, αν σκεφτούμε ότι δεν μπορούν μόνα τους να ενυδατωθούν αλλά χρειάζονται πάντα τη βοήθειά μας. Τείνουν να είναι επίσης πιο ευάλωτα γιατί δεν έχουν πολύ καλά ανεπτυγμένο σύστημα θερμορύθμισης. Η ικανότητά τους να διαχέουν τη θερμότητα, όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι αυξημένη είναι χαμηλότερη από αυτή των ενηλίκων με αποτέλεσμα να σημειώνονται αρκετοί βρεφικοί θάνατοι σε αυτοκίνητα που πιάνουν ακραίες θερμοκρασίες.
Από την άλλη, οι ηλικιωμένοι είναι το ίδιο ευάλωτοι στην υψηλή ζέστη και την υγρασία για διάφορους λόγους, «Με την ηλικία συμβαίνουν επίσης φυσιολογικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της μικρότερης ικανότητας άντλησης αίματος στο δέρμα, που συνοδεύεται από περισσότερη πίεση στην καρδιά και χαμηλότερη ικανότητα παραγωγής ιδρώτα και εξάτμισης του ιδρώτα», υποστηρίζει ο Kenney.
Οι αθλητές
Μεγάλη προσοχή πρέπει να δείχνουν και οι αθλητές όταν ασκούνται και εκτίθενται σε τέτοιες θερμοκρασίες. «Οι προπονητές πρέπει να έχουν γνώση σχετικά με τον σταδιακό εγκλιματισμό των αθλητών στη ζέστη», λέει ο Kenney.
«Πρέπει επίσης να γνωρίζουν τις σωστές πρακτικές ενυδάτωσης. Πολλοί θάνατοι αθλητών που σχετίζονται με τη ζέστη οφείλονται στην έντονη άσκηση προς το τέλος της προπόνησης. Οι αθλητές έχουν ήδη υψηλή συσσώρευση θερμότητας. Αυτό έπειτα επιδεινώνεται καθώς εξωθούν τον εαυτό τους στα άκρα στο τέλος της άσκησης και η θερμοκρασία του πυρήνα αυξάνεται στα ύψη. Οι αθλητές πρέπει να ακούν το σώμα τους και να μην πιέζουν τον εαυτό τους πέρα από τα φυσιολογικά όρια. Δεν έχει κανένα νόημα η περαιτέρω προσπάθεια όταν παρουσιάζονται ανησυχητικά συμπτώματα», όπως προσθέτει.
Η υπερβολική ζέστη μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από κινδύνους για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αναλυτικά:
1. Οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται
Δεν είναι τυχαίο που το καλοκαίρι καταγράφεται αύξηση των καρδιαγγειακών συμβάντων. Βάση διεθνών καταγραφών οι νοσηλείες λόγω καρδιαγγειακών συμβάντων αυξάνονται κατά 6-10% και ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου διπλασιάζεται, κυρίως με καύσωνα. Όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι υψηλή, οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί για τη διατήρηση της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος οδηγούν σε αυξημένο καρδιακό έργο. Ο οργανισμός σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας ενεργοποιεί τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς προκειμένου να αποβάλλει την περίσσεια θερμότητας. Συγκεκριμένα, αυξάνεται η ταχυκαρδία με σκοπό να αυξηθεί η καρδιακή παροχή και να καλυφθούν οι αυξημένες απαιτήσεις του οργανισμού.
2. Το δέρμα φλέγεται
Το γυμνό δέρμα καίγεται εάν εκτεθεί πολύ στον ήλιο, ειδικά σε υψηλές θερμοκρασίες. Μπορεί να γίνει κοκκινωπό, επώδυνο και ζεστό στην αφή. Εάν είναι σοβαρό το έγκαυμα, μπορεί να έχει φουσκάλες. Μακροπρόθεσμα, το ηλιακό έγκαυμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.
Η αποτροπή των ηλιακών εγκαυμάτων γίνεται με ρούχα, καπέλα και αντηλιακό με ισχυρό δείκτη προστασίας.
3. Μπορεί να πάθεις θερμική εξάντληση
Είναι λογική απόρροια του καύσωνα αλλά ο υπερβολικός ιδρώτας καταλήγει σε αφυδάτωση και στην απώλεια των ηλεκτρολυτών. Μαζί με τη χαμηλή πίεση του αίματος, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θερμική εξάντληση.
Οι ειδικοί σημειώνουν πως η θερμική εξάντληση είναι λιγότερο σοβαρή από τη θερμοπληξία, ωστόσο μπορεί να οδηγήσει σε αυτήν. Τα συμπτώματα της θερμικής εξάντλησης μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση ή να εκδηλωθούν σταδιακά.
Μπορεί να παρουσιάσουμε ένα ή αρκετά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
• Πτώση στην αρτηριακή πίεση όταν εξαντλούμαστε σωματικά (για παράδειγμα, η κίνηση από καθιστή σε όρθια θέση μπορεί να μας προκαλέσει ζαλάδα)
• Ζάλη
• Ναυτία
• Αίσθημα λιποθυμίας
• Έντονη εφίδρωση από πολλές περιοχές του σώματος
4. Κινδυνεύεις από εγκεφαλικό επεισόδιο
Παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα εισαγωγών οξέων καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε περιόδους καύσωνα. Ο θερμόπληκτος γενικά μπορεί να οδηγηθεί σε σοβαρότερες καταστάσεις όπως διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
