Σύνδρομο του πρωτότοκου παιδιού: Η ακούσια καταπίεση, οι ατέλειωτες απαιτήσεις και οι παντοτινές επιπτώσεις

Ο ερχομός ενός παιδιού στην οικογένεια συνοδεύεται από εγκάρδια συναισθήματα, ανείπωτη χαρά και αγάπη, ειδικά αν αυτό είναι το πρώτο. Δύο άνθρωποι από ζευγάρι γίνονται γονείς με την έλευση του πρωτότοκου παιδιού, ρόλος που συνδέεται με δεκάδες ευθύνες και υποχρεώσεις.

Και μπορεί στο μυαλό των περισσοτέρων η σειρά που γεννιούνται τα παιδιά να μην έχει την παραμικρή σημασία, ωστόσο υπάρχουν και εκείνοι που έχουν αυξημένες απαιτήσεις από τα πρωτότοκα παιδιά - επειδή ακριβώς γεννήθηκαν πρώτα - γεγονός που τα επηρεάζει για μια ολόκληρη ζωή. Σύμφωνα με την ψυχολογία, τα πρώτα παιδιά μιας οικογένειας έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και εμπειρίες που σπανίως τα συναντάς στα μικρότερα και αυτά αποκτούνται από τη στάση και τη συμπεριφορά που υιοθετούν οι γονείς τους κατά την ανατροφή τους.

WELL BEING

Η συνήθεια του γονέα που τραυματίζει άθελά του το πρωτότοκο παιδί του

freepik

Το λάθος των γονιών στο πρωτότοκο παιδί

Ειδικότερα, αυτά τα άτομα χαρακτηρίζονται ως υπεύθυνα, φιλόδοξα, υπάκουα στους νόμους και τους κανόνες, έχουν ηγετικές ικανότητες και ένα αίσθημα ευθύνης που συνεχώς τα ακολουθά. Παράλληλα, είναι ανταγωνιστικά, θέτουν πάντα ως στόχο το καλύτερο και επιδιώκουν να επιτύχουν σε κάθε τομέα της ζωής τους. Είναι ανεξάρτητα και νιώθουν την ανάγκη να προστατεύουν τους μικρότερους.

Και μπορεί όσα διάβασες παραπάνω να σχηματίζουν την εικόνα του ιδανικού και τέλειου παιδιού, όμως τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. Οι αμέτρητες απαιτήσεις και η ανάγκη για τη συνεχόμενη επίτευξη του τέλειου επηρεάζουν εις βάθος την προσωπικότητα του παιδιού και στην πραγματικότητα δεν του επιτρέπουν να ανακαλύψει τον εαυτό του και να απελευθερωθεί. Πολλά είναι τα πρωτότοκα παιδιά, που παλεύουν με το βάρος των προσδοκιών που έχουν οι άλλοι από αυτά, νιώθοντας μία συνεχόμενη καταπίεση.

Και αυτό το βάρος δεν σταματάει στην ανήλικη ζωή, αλλά συνοδεύει τον άνθρωπο και μετά την ενηλικίωσή του. Μετά από χρόνια που έχει μάθει και εξασκηθεί σε ένα μοτίβο, δυσκολεύεται να αλλάξει γραμμή πλεύσης ή ακόμα χειρότερα είναι αδύνατον να πράξει διαφορετικά. Οι πιέσεις που δέχεται για να αριστεύσει, ο φόβος μην απογοητεύσει τους γύρω του και ο τρόμος στη σκέψη και μόνο της αποτυχίας έχουν αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του.

Η απουσία μιας ανέμελης παιδικής ηλικίας σε συνδυασμό με τις υπερβολικές απαιτήσεις και την καταπίεση μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές άγχους, να επηρεάσουν τον ύπνο, να δημιουργήσουν σωματικά προβλήματα ή να οδηγήσουν στην κατάθλιψη.

freepik

Πώς θα πρέπει οι γονείς να αντιμετωπίζουν το πρωτότοκο παιδί

Που καταλήγουμε, λοιπόν; Οι γονείς πρέπει να θέτουν όρια, αρκεί αυτά να είναι υγιή και ανθρώπινα, να σέβονται την προσωπικότητα του παιδιού τους και να του έχουν εμπιστοσύνη. Το πρωτότοκο παιδί θα πρέπει να ενθαρρύνεται με θετικό τρόπο και να έχει την υποστήριξη και την κατανόηση των γονιών του. Δεν πρέπει να νιώθει ότι περνάει από τεστ ούτε χρειάζεται να το διακατέχει η τελειομανία. Μπορείς ως γονείς να θέλουμε το καλύτερο για το παιδί μας, όμως αυτός ο τρόπος είναι ο πλέον λανθασμένος.

Άλλωστε, μην ξεχνάμε πως δυστυχισμένα παιδιά σημαίνει δυστυχισμένοι άνθρωποι. Το πρωτότοκο παιδί, λοιπόν, θα πρέπει να εστιάσει στις δικές του ανάγκες και να ασχοληθεί με ό,τι το κάνει πραγματικά χαρούμενο. Δεν έχει νόημα να απαιτείς να ακολουθήσει τα όνειρα των γονιών του, γιατί δεν πρόκειται να το κάνει. Είναι μια ξεχωριστή οντότητα με δικά της όνειρα και επιθυμίες.

Οι γονείς διαδραματίζουν ύψιστο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, συνεπώς οφείλουν να είναι πολύ προσεκτικοί και σίγουροι για την ανατροφή που του δίνουν. Οι πράξεις τους δεν αφορούν μόνο το παρόν του παιδιού τους, αλλά ολόκληρο το μέλλον του.