Είναι πολύ εύκολο ένας γονιός να πέσει στην παγίδα της υπερβολικής γονικής μέριμνας (overparenting). Όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς αυτό πρέπει να αποφεύγετε. Ο πιο βασικός τρόπος αποφυγής είναι η δυνατότητα να μπορούν οι γονείς να αναγνωρίσουν τα σημάδια.
Η υπερβολική γονική μέριμνα μπορεί να οριστεί με δύο τρόπους, σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο Judith Locke. Ο πρώτος είναι όταν οι γονείς μπορεί, με καλές προθέσεις, να καταλήξουν να βοηθούν υπερβολικά το παιδί τους σε εργασίες, όπως τα σχολικά μαθήματα. Ωστόσο, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να δυσκολεύεται να αναπτύξει βασικές δεξιότητες. Ο δεύτερος αφορά τους γονείς που είναι “εξαιρετικά ευαίσθητοι”. Η ευαισθησία αναφέρεται στο επίπεδο της αγάπης, της φροντίδας, της στοργής και του επαίνου που δίνει ένας γονέας στο παιδί.
Η Locke εξηγεί ότι “η ακραία ανταπόκριση δεν είναι απλώς να έχεις μια καλή σχέση με το παιδί, αλλά στην πραγματικότητα να περιγράφεις ένα παιδί ως τον καλύτερό σου φίλο, να το επαινείς σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην μπορεί να δεχθεί καμία εποικοδομητική κριτική ή να παρουσιάζει την ανάγκη τακτικής επιβεβαίωσης κι επαίνου”.
Η Locke είναι ο συγγραφέας του βιβλίου “The Bonsai Child”, το οποίο χρησιμοποιεί την αναλογία αυτού του είδους δέντρου για να περιγράψει πώς η ανατροφή ενός παιδιού σε ένα υπερβολικά προστατευμένο περιβάλλον έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταπεξέλθει το ίδιο καλά στον πραγματικό κόσμο.
Πώς όμως μπορείτε να καταλάβετε ότι «το παρακάνετε» ως γονέας προσπαθώντας να επιτύχετε την τέλεια ανατροφή για το παιδί σας;
Ακραία ανταπόκριση
Εκτός από τον υπερβολικό έπαινο, η Locke εξηγεί ότι υπάρχουν και άλλα σημάδια που δείχνουν ότι ένας γονιός ανταποκρίνεται υπερβολικά σε κάθε ανάγκη του παιδιού, σε μια προσπάθεια να το “κάνει συνέχεια ευτυχισμένο”.
Ένα παράδειγμα αποτελεί όταν οι γονείς δε δίνουν στα παιδιά το περιθώριο να βαρεθούν κατά τη διάρκεια των σχολικών διακοπών, προσπαθώντας να γεμίσουν όλον τον ελεύθερο χρόνο τους με δραστηριότητες.
Ένα άλλο παράδειγμα “ακραίας ανταπόκρισης” είναι να πιστεύει κανείς όλα όσα λέει ένα παιδί. Ωστόσο, οι γονείς δεν πρέπει να ταράζονται υπερβολικά όταν τα παιδιά τους λένε ψέματα. “Σε έναν ορισμένο βαθμό, το ψέμα στα παιδιά αποτελεί στην πραγματικότητα την ανάπτυξη μιας ικανότητας επινοητικότητας, καθώς αλλάζουν κατά κάποιον τρόπο την αλήθεια, ώστε να τα βολεύει”, εξήγησε η Locke. Όμως, το να πιστεύει κανείς όλα όσα λέει ένα παιδί μπορεί επίσης να δημιουργήσει προβλήματα: Έτσι, όταν τα παιδιά επιστρέφουν στο σπίτι από το σχολείο και λένε: “Πήρα μια τιμωρία που δεν μου άξιζε”, οι γονείς πιστεύουν το παιδί αντί για τον δάσκαλο.
Αυτοεκτίμηση
Η Locke εξηγεί ότι η υπερβολική έμφαση στη διασφάλιση ότι το παιδί αναπτύσσει υψηλό επίπεδο αυτοεκτίμησης αποτελεί επίσης μια πτυχή της υπερβολικής γονικής μέριμνας.
Σύμφωνα με το βιβλίο του Αμερικανού ψυχολόγου Martin Seligman “Το αισιόδοξο παιδί”, ο συγγραφέας αναγνωρίζει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του να αισθάνεσαι καλά και να τα πηγαίνεις καλά. Ωστόσο, “δεν μπορείς να κάνεις ένα παιδί να αισθάνεται καλά για να τα πηγαίνει καλά”.
Η παρέμβαση των γονιών, ώστε να απαλλάξουν ένα παιδί από το αίσθημα της ντροπής, θεωρώντας πως έτσι βελτιώνουν την αυτοπεποίθησή του, αποτελεί σημάδι ακραίας ανταπόκρισης όσο και απαιτητικότητας, σύμφωνα με τη Locke. Παραδείγματα αυτών των παρεμβάσεων αποτελούν το τηλεφώνημα σε έναν άλλο γονέα εάν το παιδί τους δεν προσκληθεί σε ένα πάρτι ή η παρέμβαση όταν ένα παιδί δεν μπαίνει σε μια αθλητική ομάδα.
Προκλήσεις ανάλογα με την ηλικία
Ένας τρόπος για να ελέγξετε αν κάνετε πάρα πολλά για το παιδί σας ως γονέας, είναι να εξετάσετε αν μπορεί να ανταποκριθεί στις δεξιότητες άλλων παιδιών της ίδιας ηλικίας. “Αν όλα τα άλλα παιδιά μπορούν να πάνε σε σχολική κατασκήνωση και το παιδί σας δεν μπορεί, αυτό αποτελεί μια κόκκινη σημαία για να αναρωτηθείτε “Μήπως κάνω πάρα πολλά γι’ αυτό;”, σημείωσε η Locke.
Σύμφωνα με τη Locke, υπάρχουν πέντε βασικές δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουν τα παιδιά: ανθεκτικότητα, αυτορρύθμιση, επινοητικότητα, σεβασμός και υπευθυνότητα. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2012, με συν-συγγραφέα τη Locke, στο πλαίσιο της οποίας διεξήχθη έρευνα σε 128 επαγγελματίες γονέων σχετικά με την υπερβολική γονική μέριμνα, η έλλειψη ανθεκτικότητας, η ανεπαρκής ανάπτυξη δεξιοτήτων και η μετατόπιση του υψηλού γονικού άγχους στο παιδί, είναι μεταξύ των επιπτώσεων της υπερβολικής γονικής μέριμνας που παρατηρήθηκαν στα παιδιά από τους ερωτηθέντες στην έρευνα.
Αναφερόμενη στην αναλογία του μπονσάι στο βιβλίο της, η Locke είπε ότι με τον ίδιο τρόπο που η έκθεση στα στοιχεία της φύσης μπορεί να κάνει ένα δέντρο πιο δυνατό, βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν προκλήσεις που είναι κατάλληλες για την ηλικία τους. Τόνισε ότι οι γονείς πρέπει να σκέφτονται πώς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να βοηθήσει τον εαυτό του.
Τέλος, η Locke πρόσθεσε ότι “ο ρόλος σας ως γονέας πρέπει να γίνεται όλο και μικρότερος όσο το παιδί μεγαλώνει”.
Πηγή: CNBC
Ευχαριστούμε θερμά το ΕΛΙΖΑ – Σωματείο Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού για τις πολύτιμες πληροφορίες
Διεύθυνση: Ερμού & Χριστοπούλου 2, 10563 Αθήνα
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
