WELL BEING ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

5 κόλπα με τα οποία χειραγωγεί ένας νάρκισσος κάθε συζήτηση, σύμφωνα με ψυχολόγο


JTeam

8 Ιουνίου 2025

Γυναίκα στέκεται
© Pexels
Πώς παραποιεί τη συζήτηση για να αποφύγει την ευθύνη και να διατηρεί τον έλεγχο

Οι νάρκισσοι τείνουν να υπερεκτιμούν τη δική τους ορθότητα και σπανίως δείχνουν διανοητική ταπεινότητα. Όπως επισημαίνεται σε μελέτη του 2023 στο Frontiers in Psychology, η πλειονότητα απορρίπτει κάθε διαφορετική άποψη ως απειλή για την εξιδανικευμένη αυτοεικόνα τους. Γι’ αυτό και επιστρατεύουν «επιχειρηματολογικές» τακτικές που δεν στοχεύουν στη λογική αλλά στον έλεγχο και στη χειραγώγηση.

Αυτές οι τεχνικές δίνουν την ψευδαίσθηση εύστοχου λόγου, όμως στην πραγματικότητα είναι γεμάτες λογικά σφάλματα και αποπροσανατολισμό. Οι νάρκισσοι τις χρησιμοποιούν για να αποφεύγουν την ευθύνη, να υποβαθμίζουν τον συνομιλητή και να κρατούν τον έλεγχο της κατάστασης.

5 κόλπα με τα οποία χειραγωγεί ένας νάρκισσος κάθε συζήτηση, σύμφωνα με ψυχολόγο

Προσωπική επίθεση

Μία από τις πιο συχνές τακτικές που χρησιμοποιεί ένας νάρκισσος για να "γυρίσει" έναν καβγά είναι η προσωπική επίθεση. Αντί να απαντήσει ουσιαστικά στο επιχείρημα που του απευθύνεται, στρέφεται εναντίον του ατόμου που το εκφράζει, υποτιμώντας την προσωπικότητα, τα συναισθήματα ή το παρελθόν του. Έτσι, η συζήτηση εκτροχιάζεται πριν καν ξεκινήσει.

Για παράδειγμα, αν κάποιος αντιμετωπίσει έναν νάρκισσο με ειλικρινή κριτική σχετικά με τη χειριστική του συμπεριφορά, είναι πιθανό να απαντήσει με φράσεις όπως «είσαι απλά ανασφαλής και πικρόχολος, γι’ αυτό κάνεις τόσο μεγάλο θέμα.»

Αντί να εστιάσει στην ουσία των παραπόνων, στρέφεται εναντίον του συνομιλητή και απαξιώνει τα συναισθήματά του ως «παρατραβηγμένα» ή «υπερβολικά». Με αυτόν τον τρόπο, ο νάρκισσος διατηρεί τον έλεγχο της συζήτησης, αφού η κριτική μετατρέπεται σε αδυναμία του άλλου.

Οι προσωπικές επιθέσεις είναι εξαιρετικά βολικές για τους νάρκισσους, καθώς τους απαλλάσσουν από την ανάγκη να αντιμετωπίσουν δυσάρεστες αλήθειες για τον εαυτό τους. Ταυτόχρονα, κάνουν τον συνομιλητή να αισθάνεται ένοχος ή «υπερβολικός» που τόλμησε να εκφράσει παράπονα.

Ψευδοδίλημμα

Το ψευδοδίλημμα είναι ένα ρητορικό τέχνασμα όπου παρουσιάζονται μόνο δύο αντίθετες επιλογές, αγνοώντας πλήρως κάθε ενδιάμεση ή πιο ισορροπημένη προσέγγιση. Ένας νάρκισσος συχνά χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο για να οδηγήσει μια συζήτηση σε αδιέξοδο και να επιβάλει τους δικούς του όρους.

Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι το: «Ή είσαι μαζί μου, ή είσαι εναντίον μου.»

Με αυτόν τον τρόπο, κάθε είδους διαφωνία ισοδυναμεί με προδοσία ή εχθρότητα. Η ανάγκη για διάλογο και αμοιβαία κατανόηση παρακάμπτεται εντελώς. Η αποδοχή διαφορετικών απόψεων, όμως, είναι θεμέλιο της ουσιαστικής επικοινωνίας. Ο νάρκισσος προτιμά να σε πιέσει να επιλέξεις «στρατόπεδο» — με σκοπό να σε ενοχοποιήσει αν δεν συνταχθείς απόλυτα μαζί του.

Jenny.Gr
Unsplash

Παραποίηση επιχειρημάτων

Η «παραποίηση επιχειρημάτων» συμβαίνει όταν ένας νάρκισσος αλλοιώνει εσκεμμένα αυτά που του λέγονται, τα υπεραπλουστεύει ή τα διαστρεβλώνει, ώστε να φαίνονται ακραία ή παράλογα — και να τα αντικρούσει ευκολότερα. Αντί να απαντήσει στο πραγματικό ζήτημα, επιτίθεται σε μια παραλλαγμένη εκδοχή του.

Ας υποθέσουμε πως εκφράζεις, με ήρεμο τρόπο, ότι νιώθεις άβολα με μια συμπεριφορά του. Ο νάρκισσος μπορεί να απαντήσει με κάτι όπως «Α, ωραία! Τώρα είμαι ο χειρότερος άνθρωπος στον κόσμο! Τίποτα δεν κάνω σωστά!»

Ξαφνικά, από μια απλή έκφραση συναισθημάτων, έχει δημιουργήσει ένα δράμα, όπου εσύ εμφανίζεσαι άδικος και εκείνος το θύμα. Αυτό σε φέρνει σε θέση άμυνας — κι έτσι η συζήτηση μετατοπίζεται από την ουσία στο πώς νιώθει εκείνος.

Εκτροπή της συζήτησης

Η τεχνική της «εκτροπής» ή αλλιώς του λεγόμενου red herring, είναι μία από τις πιο ύπουλες στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι νάρκισσοι για να αποφύγουν την ευθύνη. Αντί να απαντήσουν σε ένα ερώτημα ή μια κατηγορία, αλλάζουν εντελώς θέμα, τραβώντας την προσοχή αλλού — και συχνά εκεί που τους συμφέρει.

Φαντάσου πως τους επισημαίνεις ότι σε πλήγωσαν συναισθηματικά με κάτι που είπαν ή έκαναν. Η απάντηση που μπορείς να λάβεις είναι κάτι του τύπου «Και εσύ όμως, θυμάσαι που πέρυσι ξέχασες τα γενέθλιά μου;»

Έτσι, το επίκεντρο της συζήτησης μεταφέρεται από τη δική τους προσβλητική πράξη στο δικό σου — άσχετο — «λάθος» από το παρελθόν. Αντί να δώσουν εξηγήσεις ή να αναλάβουν ευθύνη, παρουσιάζονται ως το θύμα και σε αναγκάζουν να απολογηθείς.

Επίκληση στην υποκρισία

Μια ακόμη διαδεδομένη τακτική είναι η αποφυγή ευθύνης μέσω της «αντεπίθεσης» — ή αλλιώς επίκλησης στην υποκρισία. Ο νάρκισσος, αντί να απαντήσει επί της ουσίας, σου επιστρέφει την κατηγορία με το επιχείρημα ότι κι εσύ κάποτε έκανες το ίδιο.

Για παράδειγμα, αν τους πεις ότι σε πληγώνει που λένε ψέματα, ενδέχεται να ακούσεις «εσύ δηλαδή δεν έχεις πει ποτέ ψέματα;»

Ξαφνικά, η συζήτηση παύει να αφορά τη δική τους πράξη — και στρέφεται στο αν εσύ είσαι «αρκετά άξιος» να τους κάνεις παρατήρηση. Δημιουργείται έτσι ένα ψευδές δίλημμα: μόνο αν είσαι τέλειος μπορείς να τους κρίνεις. Άρα, αν έχεις κάνει έστω και ένα λάθος στη ζωή σου, ακυρώνεται κάθε σου παρατήρηση.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.