Η βιταμίνη Β12 είναι αρκετά σημαντική για την υγεία μας, διότι βοηθά στη δημιουργία του DNA και των αιμοσφαιρίων και επίσης είναι ζωτικής σημασίας για έναν υγιή εγκέφαλο και ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.
Όμως η Β12 δεν είναι σαν τις άλλες βιταμίνες. Βρίσκεται μόνο σε ζωικά προϊόντα όπως τα αυγά, το κρέας, τα οστρακοειδή και τα γαλακτοκομικά. Και σύμφωνα με μελέτες έως και το 15% των ανθρώπων που δεν λαμβάνουν αρκετή Β12, είναι πιο πιθανό να είναι χορτοφάγοι, να έχουν κοιλιοκάκη ή άλλα πεπτικά προβλήματα ή να είναι ενήλικες άνω των 50 ετών.
Τα σημάδια της έλλειψης βιταμίνης Β12 περιλαμβάνουν εξάντληση, γρήγορο καρδιακό παλμό, ομίχλη του εγκεφάλου και άλλα συμπτώματα. Παρακάτω θ αναλύσουμε τις αιτίες, τα συμπτώματα και τις θεραπείες για την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12.
Οι χορτοφάγοι και οι vegans κινδυνεύουν περισσότερο από ανεπάρκεια της Β12
Η βιταμίνη Β12 υπάρχει φυσικά σε ζωικά προϊόντα. Έτσι, εάν η διατροφή σας αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, φασόλια και σόγια, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο ανεπάρκειας. Οι χορτοφάγοι που καταναλώνουν αυγά και γαλακτοκομικά θα πρέπει να στοχεύουν να περιλαμβάνουν τουλάχιστον μία πηγή την ημέρα και από τις δύο αυτές ομάδες τροφίμων.
Ενώ οι vegans -που εξ ορισμού δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα- πρέπει να λαμβάνουν συμπλήρωμα ή να καταναλώνουν τροφές εμπλουτισμένες με βιταμίνη Β12, όπως δημητριακά. Άλλα τρόφιμα εμπλουτισμένα με Β12 περιλαμβάνουν μη γαλακτοκομικά γάλατα και υποκατάστατα κρέατος. Όμως δεν είναι όλα αυτά τα τρόφιμα εμπλουτισμένα, γι' αυτό ελέγξτε πρώτα την ετικέτα για να βεβαιωθείτε.
Οι ενήλικες άνω των 50 ετών κινδυνεύουν επίσης περισσότερο
Καθώς μεγαλώνουμε, το στομάχι μας παράγει λιγότερο οξύ, όμως το οξύ του στομάχου είναι το κλειδί για την απορρόφηση της Β12. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με το CDC περίπου ένας στους 30 ενήλικες άνω των 50 ετών θα έχει ανεπάρκεια Β12. Τα ηλικιωμένα άτομα έχουν επίσης φτωχότερη όρεξη και μπορεί να λαμβάνουν φάρμακα (όπως φάρμακα για την καούρα) που μπορούν να μειώσουν περαιτέρω τα επίπεδα του στομαχικού οξέος. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι ηλικιωμένοι χάνουν την ικανότητα να απορροφούν πλήρως τη βιταμίνη Β12 από τα τρόφιμα και πρέπει να τη λαμβάνουν μέσω συμπληρωμάτων.
Τα πρώιμα συμπτώματα ανεπάρκειας της Β12 περιλαμβάνουν αδυναμία και κόπωση
Η ανεπαρκής πρόσληψη Β12 μειώνει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και μερικά από τα πρώτα σημάδια ανεπάρκειας περιλαμβάνουν αίσθημα σύγχυσης και αδυναμίας. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτές οι ενδείξεις είναι τόσο ασαφείς και δεν τις βιώνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Και δεδομένου ότι μπορούν να αποδοθούν σε τόσα άλλα πιθανά ερεθίσματα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέφτονται να κάνουν κάποιο τεστ για να δουν εάν έχουν ανεπάρκεια της συγκεκριμένης βιταμίνης.
Οι καλύτερες πηγές Β12 είναι το κρέας και το ψάρι
Το μοσχαρίσιο συκώτι και τα μύδια είναι οι καλύτερες πηγές σε Β12. Εάν όμως δεν είστε λάτρεις αυτών των δύο, υπάρχουν και άλλες επιλογές, όπως τα στρείδια, η πέστροφα και ο σολομός.
Μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωρίσετε μια ανεπάρκεια της Β12
Επειδή το σώμα μπορεί να αποθηκεύσει τη Β12 για τρία έως και πέντε χρόνια, τα πρώιμα συμπτώματα μιας ανεπάρκειας εμφανίζονται συνήθως σταδιακά, επομένως είναι δύσκολο να τα παρατηρήσετε. Μετά την εμφάνιση των αρχικών ενδείξεων όπως η κόπωση, η αδυναμία και η ομίχλη του εγκεφάλου, υπάρχουν και πιο προχωρημένα συμπτώματα όπως μούδιασμα και μυρμήγκιασμα των άκρων, κατάθλιψη και παράνοια, ακόμη και παραισθήσεις.
Τα σημάδια είναι τόσο ποικίλα και δεν είναι τα ίδια σε όλους, επομένως είναι δύσκολο να διαγνωστεί κάποιος με ανεπάρκεια Β12 ακόμη και σε μεταγενέστερο στάδιο. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται εξαρτώνται επίσης από το τι προκάλεσε την ανεπάρκεια – μια δυσαπορρόφηση, που θα μπορούσε να σημαίνει ότι απορροφάτε λίγη Β12 και η ανεπάρκεια εμφανίζεται πιο αργά, ενώ η πλήρης έλλειψη ζωικών προϊόντων πιθανότατα θα προκαλούσε την ταχύτερη εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Η ανεπάρκεια της Β12 συνδέεται με προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος
Η Β12 παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων και τα λευκά αιμοσφαίρια είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης η έλλειψη της Β12 όχι μόνο μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, αλλά μπορεί να προκληθεί και από ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα . Η νόσος του Graves, για παράδειγμα, μια αυτοάνοση κατάσταση του θυρεοειδούς που προκαλεί υπερθυρεοειδισμό, είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη κακοήθους αναιμίας, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε ανεπάρκεια Β12.
Τα πεπτικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν ανεπάρκεια της Β12
Τα άτομα που έχουν προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έλλειψης Β12, επειδή τα πεπτικά προβλήματα μπορεί να κάνουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών πιο δύσκολη.
Γι αυτό και όσοι έχουν προβλήματα με το έντερο, όπως η κολίτιδα, η νόσος του Crohn , η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και το σύνδρομο διαρροής εντέρου διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας.Οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη μπορεί επίσης να έχουν προβλήματα απορρόφησης. Εάν έχετε κάποιο από αυτά τα προβλήματα, μιλήστε με τον γιατρό σας για συμπληρώματα Β12, καθώς η διατροφή δεν θα βοηθήσει το σώμα σας να συγκεντρώσει τα αποθέματα της συγκεκριμένης βιταμίνης, εάν δεν μπορεί να απορροφηθεί από το γαστρεντερικό σωλήνα.
Η ανεπάρκεια της Β12 μπορεί να εμφανιστεί και στα μωρά
Στα βρέφη, η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 είναι σοβαρή—μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως αναιμία, προβλήματα με την κίνηση, δυσκολία στην ανάπτυξη, και αδυναμία. Τα χαμηλά επίπεδα Β12 είναι σπάνια στα βρέφη, αλλά μπορεί να συμβεί εάν ένα μωρό τρέφεται με μια αυστηρή δίαιτα χωρίς ζωικά προϊόντα ή εάν μια μητέρα που θηλάζει είναι vegan και δεν παίρνει συμπληρώματα βιταμίνης Β12. Οι γυναίκες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα με Β12 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Τα ορατά σημάδια της ανεπάρκειας περιλαμβάνουν χλωμό δέρμα, ερεθισμένη γλώσσα και στοματικά έλκη
Χλωμό δέρμα, πληγές στο στόμα, κόκκινη, πρησμένη γλώσσα—αυτά είναι μερικά από τα ορατά σημάδια έλλειψης Β12. Ένας γρήγορος καρδιακός παλμός ή αίσθημα παλμών της καρδιάς είναι ένα άλλο σημάδι που σχετίζεται με τη ροή του αίματος, ενώ μερικές φορές οι μώλωπες είναι επίσης αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας ανεπάρκειας. Αλλά αυτά τα σημάδια δεν εμφανίζονται σε όλα τα άτομα με έλλειψη Β12 ή εμφανίζονται τόσο αργά που είναι δύσκολο να τα παρατηρήσετε.
Η ανεπάρκεια της Β12 μπορεί να προκαλέσει μόνιμη νευρολογική βλάβη
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 που επιμένει για χρόνια μπορεί να προκαλέσει σοβαρή, μη αναστρέψιμη νευρολογική βλάβη - σκεφτείτε απώλεια μνήμης, αποπροσανατολισμό και αδυναμία συγκέντρωσης. Άλλες μόνιμες παρενέργειες περιλαμβάνουν την αϋπνία, στυτική δυσλειτουργία, ακόμη και δυσκολία στον έλεγχο του εντέρου και της ουροδόχου κύστης. Το θετικό είναι πως πολλά συμπτώματα μπορούν να αντιστραφούν εάν εντοπιστούν έγκαιρα.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
