Πώς το άγχος επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και τι μπορούμε να κάνουμε
Τζουλιάννα Καρνέζη
19 Ιανουαρίου 2023
Πιθανότατα γνωρίζετε ότι το μακροχρόνιο άγχος δεν είναι υγιές και μπορεί να γνωρίζετε ότι επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, αλλά πιθανότατα δεν είστε εξοικειωμένοι με τις λεπτομέρειες του γιατί είναι πρόβλημα. Πριν όμως αναλύσουμε γιατί είναι σημαντικό να διαχειρίζεστε το άγχος, πώς επηρεάζει την ικανότητα του σώματός σας να καταπολεμά τις φλεγμονές, τις λοιμώξεις και τις ασθένειες και τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τα επίπεδα του στρες, ας βεβαιωθούμε ότι κατανοούμε τους διαφορετικούς τύπους άγχους.
Οξύ vs χρόνιο άγχος
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι άγχους, αλλά για λόγους απλότητας θα συζητήσουμε τις διαφορές μεταξύ των δύο τύπων που αντιμετωπίζουμε περισσότερο.
Οξύ άγχος
Όπως υποδηλώνει το όνομα, το οξύ είναι το άγχος που εμφανίζεται σε βραχυπρόθεσμη βάση. Είναι ο όρος για τα στιγμιαία περιστατικά στα οποία το σώμα μας ανταποκρίνεται με μια «απόκριση στρες», η οποία είναι η φυσιολογική αντίδραση στο αίσθημα απειλής όταν το σώμα σας αντλεί την ορμόνη του στρες κορτιζόλη, καθώς και άλλες ορμόνες που προορίζονται να σας βοηθήσουν να επιβιώσετε. Μπορεί να αισθάνεστε ότι η καρδιά σας χτυπά δυνατά ή γρήγορα. Η αναπνοή σας μπορεί να γίνει ρηχή και η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να αυξηθεί.
Το οξύ άγχος συνήθως βιώνεται ως αντίδραση μάχης ή φυγής. Το πιθανότερο είναι ότι γνωρίζετε καλά αυτό το συναίσθημα. Το αίμα στέλνεται στους μυς, έτσι ώστε αν χρειαστεί να εμπλακούμε σε σωματική μάχη, οι πιθανότητές μας να κερδίσουμε βελτιώνονται και αν χρειαστεί να τρέξουμε μακριά από μια απειλή, να μπορούμε να πάμε πιο γρήγορα.
Το οξύ άγχος είναι απαραίτητο για την επιβίωση και υπό τον όρο ότι τα επίπεδα του θα μειωθούν μετά το πέρας της έκτακτης ανάγκης, δεν επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας ή τη μακροπρόθεσμη υγεία μας.
Χρόνιο άγχος
Αυτή είναι η εκδοχή που επηρεάζει το ανοσοποιητικό. Το χρόνιο άγχος είναι αυτό που συμβαίνει όταν το σώμα σας βρίσκεται σε κατάσταση μάχης τόσο συχνά που κολλάει σε αυτήν τη λειτουργία. Αυτό δεν σημαίνει ότι αισθάνεστε άγχος ασταμάτητα, αλλά ότι αισθάνεστε αγχωμένοι αρκετά συχνά ώστε το σώμα σας να μην έχει τον χρόνο να επιστρέψει στην κανονική του κατάσταση πριν από τον επόμενο αγώνα.
Το χρόνιο άγχος μπορεί να προκληθεί από οτιδήποτε, από το να μισείτε τη δουλειά σας, από μια κακή σχέση μέχρι να έχετε κολλήσει στην κίνηση για ώρες. Επηρεάζει το μυαλό και το σώμα σας, επειδή υπερπαράγετε κορτιζόλη και άλλες ορμόνες του στρες σε βαθμό που το σώμα σας δεν μπορεί να δημιουργήσει αρκετές χημικές ουσίες «καλής αίσθησης» για να τις εξισορροπήσει.
Το χρόνιο άγχος είναι αυτό που επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, οπότε από εδώ και πέρα, όταν μιλάμε για άγχος, εννοούμε τη χρόνια εκδοχή του, όχι την οξεία.
Πώς το άγχος επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα
Άγχος και πέψη
Όταν νιώθουμε άγχος, δεν χωνεύουμε καλά το φαγητό μας. Αυτό συμβαίνει επειδή σε περιόδους στρες, το αίμα μας εστιάζεται στους μυς, αλλά όταν τρώμε, χρειαζόμαστε αρκετό αίμα για να πάει στο έντερό μας. Αντίστοιχα, το φαγητό υπό την επίδραση του άγχους οδηγεί σε κακή πέψη και απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
Τα άτομα με χρόνιο άγχος μπορεί να καταλήξουν σε έλλειψη πολλών διαφορετικών θρεπτικών συστατικών, ακόμα κι αν τρώνε ισορροπημένα. Καθώς δεν έχετε τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να είστε υγιείς, το σώμα σας είναι λιγότερο ικανό να καταπολεμήσει τις ασθένειες.
Άγχος και φλεγμονή
Η χρόνια φλεγμονή είναι η κύρια αιτία ασθένειας και το άγχος προκαλεί φλεγμονή. Μια μελέτη σημείωσε ότι 75%-90% των ανθρώπινων ασθενειών σχετίζονται με την ενεργοποίηση του συστήματος του άγχους.
Το χρόνιο άγχος οδηγεί άμεσα σε συστηματική φλεγμονή, κατά την οποία το σώμα μας επιτίθεται ουσιαστικά στον εαυτό του, και αυτή η διαδικασία καθιστά πιο δύσκολο για το σώμα μας να αποκρούσει την ασθένεια.
Άγχος και λοίμωξη
Το χρόνιο άγχος αυξάνει τις πιθανότητες για μια απειλητική για τη ζωή λοίμωξη. Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν δείξει ότι το άγχος παίζει ρόλο σε σχεδόν κάθε κατάσταση απειλητικής για τη ζωή λοίμωξης, με μια μελέτη να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος σχετίστηκαν με όλες τις μελετημένες απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις. Παρόλο που το άγχος οδηγεί το σώμα μας να επιτεθεί στον εαυτό του, μπορεί να μην επιτεθεί σωστά στη μόλυνση.
Άγχος και ασθένειες
Το άγχος μπορεί συχνά να οδηγήσει σε ασθένεια. Καταστέλλει τα Τ κύτταρα, τα οποία αποκρούουν τις ασθένειες, και ως εκ τούτου δεν αφήνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα να λειτουργήσει καλά. Το άγχος αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, επιδεινώνει το άσθμα και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ελκώδους κολίτιδας, για να αναφέρουμε μόνο μερικές από τις σοβαρές ασθένειες που μπορεί να προκαλέσει. Μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, η οποία προκαλεί καρδιακές προσβολές και μπορεί να επιδεινώσει τα ψυχιατρικά προβλήματα.
Ανάρρωση από το άγχος και τις ασθένειες
Το άγχος όχι μόνο προκαλεί ασθένειες, αλλά αναστέλλει επίσης την ικανότητά σας να ανακάμψετε μετά από αυτές. Συσχετίζεται άμεσα με χειρότερα αποτελέσματα για την επούλωση των πληγών και μπορεί στην πραγματικότητα να επιβραδύνει την επούλωση, με μελέτες να δείχνουν ότι η διαδικασία επούλωσης διαρκεί περισσότερο από ό,τι θα διαρκούσε εάν δεν είχαμε άγχος.
Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μπορεί να σας κάνει να αρρωστήσετε, αλλά μπορεί επίσης να δυσκολέψει την ανάρρωση.
Στρατηγικές αυτοφροντίδας
Όπως καταλάβατε το άγχος μπορεί να είναι επιζήμιο για το ανοσοποιητικό μας σύστημα, οδηγώντας σε μία μόλυνση μέχρι σε σοβαρή ασθένεια. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε το άγχος να βλάψει το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι να το διαχειριστείτε. Υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι που μπορείτε να το κάνετε αυτό. Οι παρακάτω είναι οι πιο εύκολες, λιγότερο δαπανηρές και απλές μεθόδους διαχείρισης του άγχους.
Άσκηση
Η σωματική ευεξία μπορεί να μας βοηθήσει με διάφορα ζητήματα ψυχικής υγείας, όπως το άγχος, και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ανάπτυξης προβλημάτων ψυχικής υγείας. Η άσκηση κάνει το σώμα μας να παράγει χημικές ουσίες οι οποίες είναι βασικά το αντίθετο από τις ορμόνες του στρες.
Διατροφή
Τα ανθυγιεινά τρόφιμα μπορεί να μας βοηθούν να νιώθουμε λιγότερο αγχωμένοι γιατί βραχυπρόθεσμα είναι ευχάριστα και μπορεί να πλημμυρίσουν το σώμα μας με σεροτονίνη. Αλλά μακροπρόθεσμα, τα περισσότερα από αυτά μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, η οποία μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε ασθένεια.
Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής βοηθά να δώσουμε στο σώμα μας τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για την καταπολέμηση του άγχους. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως τα ωμέγα-3, τα οποία βρίσκονται πιο συχνά στα άγρια ψάρια, βοηθούν το σώμα μας να καταπολεμήσει το άγχος .
Εξασκηθείτε στην ενσυνειδητότητα (mindfulness)
Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) είναι η δυνατότητά μας να είμαστε πλήρως παρόντες στη στιγμή, με συνείδηση του πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε. Εστιάζοντας στο παρόν, μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας να χαλαρώσει από τις αγχωτικές καταστάσεις. Το να ξεκινήσετε την πρακτική της ενσυνειδητότητας είναι τόσο εύκολο όσο απλά να μάθετε πώς να δίνετε προσοχή στον εαυτό σας και στο άμεσο περιβάλλον σας.
Αναπνοή
Η αναπνοή έχει στην πραγματικότητα αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία και λειτουργεί σε άτομα όλων των ηλικιών. Η απλή πράξη της επιβράδυνσης της αναπνοής μας επιβραδύνει το νευρικό μας σύστημα και την καρδιά μας, βοηθώντας το σώμα μας να λειτουργεί καλύτερα.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι αναπνοής, αλλά μπορείτε να ξεκινήσετε με το να εστιάσετε στην αναπνοή σας και να την επιβραδύνετε, για να αποκομίσετε οφέλη που σχετίζονται με το άγχος.
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι χρήσιμη με πολλούς τρόπους. Μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το άγχος μιλώντας με έναν επαγγελματία, και επίσης μπορεί να σας προσφέρει πρόσθετους τρόπους αντιμετώπισης. Υπάρχουν πολλοί συγκεκριμένοι τύποι θεραπείας που μπορεί να είναι χρήσιμοι, από το EMDR μέχρι την υπνοθεραπεία, αλλά μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να έχετε έναν επαγγελματία να μιλήσετε για τα πράγματα που σας κάνουν να αισθάνεστε άγχος και πώς μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.