Πώς η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τη σχέση σου με το φαγητό
Τζουλιάννα Καρνέζη
21 Οκτωβρίου 2023
Η εμμηνόπαυση συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 45 και 55 ετών, αν και μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα και ορίζεται ως η απουσία εμμήνου ρύσεως για 12 διαδοχικούς μήνες. Αν και η συζήτηση γύρω από την εμμηνόπαυση δεν είναι τόσο διάχυτη όσο θα έπρεπε, συχνά συνδέεται με τον αντίκτυπό της στη σωματική και συναισθηματική ευεξία, με κοινά συμπτώματα όπως εξάψεις και εναλλαγές της διάθεσης. Ωστόσο, μέσα σε αυτές τις συζητήσεις, η κατανόηση του πώς η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τη σχέση μιας γυναίκας με το φαγητό είναι συχνά ένα θέμα που παραμελείται.
Αυτό το άρθρο θα εμβαθύνει στους διάφορους τρόπους με τους οποίους η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τη σχέση μιας γυναίκας με το φαγητό, από την εξερεύνηση των ορμονικών αλλαγών που δημιουργούν αυτές τις αλλαγές, μέχρι τη συζήτηση του αντίκτυπου της αύξησης βάρους.
Ορμονικές αλλαγές και όρεξη
Οι ορμόνες έχουν την ικανότητα να αλλάζουν την όρεξή μας, μετατρέποντάς την από έντονη πείνα στην πλήρη αδιαφορία. Κατά την περιεμμηνόπαυση (η μεταβατική περίοδος πριν από την εμμηνόπαυση), τα επίπεδα οιστρογόνων αλλάζουν πριν αρχίσουν σταδιακά να μειώνονται. Και επειδή τα οιστρογόνα είναι γνωστό ότι καταστέλλουν την όρεξη, μόλις αρχίσουν να πέφτουν τα επίπεδα, η όρεξή μας μπορεί να αλλάξει.
Η γκρελίνη και η λεπτίνη, ένα άλλο δίδυμο ορμονών που ρυθμίζουν την πείνα, επηρεάζονται επίσης από την εμμηνόπαυση. Η γκρελίνη είναι η ορμόνη που σηματοδοτεί στο σώμα σας ότι ήρθε η ώρα να φάτε, ενώ η λεπτίνη σηματοδοτεί ότι έχετε χορτάσει, επομένως οι αλλαγές σε αυτές τις ορμόνες κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να έχουν αντίκτυπο στην όρεξη, η οποία στη συνέχεια μπορεί να επηρεάσει τη σχέση σας με το φαγητό.
Μια μελέτη 40 γυναικών κατά τη διάρκεια διαφορετικών σταδίων της μετάβασης στην εμμηνόπαυση, διαπίστωσε ότι για ορισμένες γυναίκες, τα επίπεδα της γκρελίνης αυξήθηκαν ενώ τα επίπεδα λεπτίνης μειώθηκαν, συμβάλλοντας ενδεχομένως σε μειωμένη αίσθηση πληρότητας.
Η εμμηνόπαυση επιφέρει επίσης αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Τα υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης έχουν συσχετιστεί με αυξημένη όρεξη και πιο συγκεκριμένα, αυξημένη λαχτάρα για εξαιρετικά εύγευστα τρόφιμα, όπως αυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τον πιθανό αντίκτυπο που έχει η εμμηνόπαυση στη λεπτή ισορροπία μεταξύ των ορμονών της πείνας και επομένως στη ρύθμιση της όρεξης. Κατά συνέπεια, αυτές οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν τα αισθήματα πείνας και πληρότητας ενός ατόμου, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ενασχόληση με τα τρόφιμα ή να αυξήσουν την πιθανότητα υπερφαγίας.
Πολλές γυναίκες ανησυχούν για την αύξηση του σωματικού βάρους κατά την εμμηνόπαυση, λόγω των αλλαγών στο σώμα και την κατανομή βάρους τους. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους, όπως η η αλλαγή στον τρόπο ζωής, για παράδειγμα, τα χαμηλότερα επίπεδα δραστηριότητας και οι διαφορετικές διατροφικές επιλογές, καθώς και οι ορμονικές διακυμάνσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων, ειδικότερα, παίζει ρόλο στην αλλαγή της σύνθεσης του σωματικού λίπους, προκαλώντας την αποθήκευση περισσότερου λίπους γύρω από την κοιλιά. Αυτή η αλλαγή μπορεί να προκαλέσει διάφορα συναισθήματα, όπως απογοήτευση και αρνητική εικόνα του εαυτού μας.
Οι αδιάκοπες προσδοκίες της κοινωνίας για το σώμα των γυναικών μπορούν να περιπλέξουν περαιτέρω τη σχέση τους με το φαγητό, το βάρος και την εικόνα του σώματος. Για παράδειγμα, μια συστηματική ανασκόπηση σε μεσήλικες γυναίκες βρήκε ότι περίπου το 80% ανέφερε ότι δεν ήταν ικανοποιημένες με το σώμα τους, το 76% ήταν απασχολημένες με την επιθυμία να είναι πιο αδύνατες και το 30% φοβόταν μήπως πάρουν κιλά.
Όμως το να αγκαλιάζετε την εικόνα του σώματος σας κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της ζωής, είναι το κλειδί για την προώθηση μιας διαρκούς υγιούς σχέσης με το φαγητό. Η εξάσκηση της αποδοχής του εαυτού σας με τρόπο που λειτουργεί για εσάς και υπενθυμίζοντας σας ότι τα σώματα αλλάζουν φυσικά με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να βοηθήσει να μετατοπιστεί η εστίαση από την εξωτερική εμφάνιση στη συνολική ευεξία.
Και επειδή τα θέματα εικόνας σώματος είναι συχνά περίπλοκα και βαθιά ριζωμένα μέσα μας, μπορεί να χρειαστείτε υποστήριξη από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ή έναν ειδικό στην εικόνα σώματος.
Συναισθηματική διατροφή και εναλλαγές διάθεσης
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τη σχέση σας με το φαγητό και τις διατροφικές συνήθειες είναι μέσω της επίδρασής της στη διάθεση. Οι εναλλαγές της διάθεσης και το άγχος είναι κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και μπορούν να οδηγήσουν σε συμπεριφορές όπως η συναισθηματική διατροφή, όπου το φαγητό χρησιμοποιείται ως τρόπος διαχείρισης του στρες ή των αρνητικών συναισθημάτων.
Εμμηνόπαυση και διατροφική διαταραχή
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμμηνόπαυση είναι ένα βασικό στάδιο της ζωής, μπορεί να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές γυναίκες στρέφονται στη δίαιτα και μερικές μπορεί ακόμη και να αναπτύξουν μια διατροφική διαταραχή ή να δουν προηγούμενα συμπτώματα διατροφικής διαταραχής να επανεμφανίζονται, ως μια άστοχη προσπάθεια να δημιουργηθεί μια αίσθηση σταθερότητας και ελέγχου στις αβεβαιότητες.
Για παράδειγμα, μια ανασκόπηση έρευνας σχετικά με την εικόνα του σώματος σε ενήλικες γυναίκες διαπίστωσε ότι το 56% των γυναικών θεώρησε ότι ήταν αποδεκτό να περιορίσουν την πρόσληψη τροφής για να αποτρέψουν την αύξηση βάρους.
Όμως ενώ επιφανειακά ο περιορισμός της πρόσληψης τροφής μπορεί να είναι μια προσπάθεια αποτροπής της αύξησης βάρους, συχνά καθοδηγείται από την ανάγκη για έλεγχο, καθώς ο περιορισμός γίνεται ένας τρόπος για να ανακτηθεί η αίσθηση της δύναμης.
Η δίαιτα είναι επίσης επιβλαβής για τη σχέση των περισσότερων ανθρώπων με το φαγητό, καθώς προσθέτει κανόνες, περιορισμούς και ντροπή για το φαγητό, ενώ σας απομακρύνει από τα σήματα πείνας, πληρότητας και ικανοποίησης του σώματός σας.
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι τα κίνητρα πίσω από την περιοριστική διατροφή κατά την εμμηνόπαυση μπορούν να συνυπάρξουν με την επιθυμία για έλεγχο του σώματος και των συναισθημάτων και όχι μόνο με βάση την επιθυμία για απώλεια βάρους.
Η εμμηνόπαυση είναι μια σωματικά και συναισθηματικά δύσκολη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας, η οποία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη σχέση της με το φαγητό. Οι ορμονικές διακυμάνσεις, ιδιαίτερα οι αλλαγές στα επίπεδα των οιστρογόνων, μπορούν να επηρεάσουν την όρεξη και τις λιγούρες.
Είναι επίσης σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι η συναισθηματική διατροφική συμπεριφορά και οι διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές μπορούν να προκύψουν ως μηχανισμοί για την αντιμετώπιση της αλλαγής που φέρνει αυτή η περίοδος της ζωής σας.
Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολίες γύρω από τη σχέση σας με το φαγητό και την εμμηνόπαυση, τότε είναι σημαντικό να αναζητήσετε υποστήριξη από γιατρό, θεραπευτή ή/και εγγεγραμμένο διαιτολόγο.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.