Όταν τα φυτικά τρόφιμα είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα, τα οφέλη για την υγεία εξαφανίζονται

Η κατανάλωση μιας φυτικής διατροφής είναι ωφέλιμη για την υγεία σας, αλλά όχι εάν αυτές οι φυτικές τροφές είναι εξαιρετικά επεξεργασμένες. Μάλιστα μελέτες δείχνουν ότι οι φυτικές δίαιτες δεν είναι όλες ίδιες και ότι οι φυτικές τροφές μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές επιπτώσεις στην υγεία σας ανάλογα με το πώς τις επεξεργάζονται οι κατασκευαστές πριν φτάσουν στο πιάτο σας.

Μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Lancet Regional Health - Europe , διαπίστωσε ότι η κατανάλωση τροφών φυτικής προέλευσης που είναι υπερεπεξεργασμένες - όπως υποκατάστατα κρέατος, χυμοί φρούτων και αρτοσκευάσματα - αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών. Αλλά όταν τα φυτικά τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και οι ξηροί καρποί υποβάλλονται σε ελάχιστη επεξεργασία, έχουν προστατευτική δράση έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Να πώς το μηλόξυδο μπορεί να επηρεάσει την υγεία σου

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν αντιμετωπίσει έντονο έλεγχο από τις υγειονομικές αρχές τα τελευταία χρόνια. Αυτό που είναι ασυνήθιστο με τη νέα μελέτη είναι ότι εξέτασε τις επιπτώσεις στην υγεία των υπερ-επεξεργασμένων φυτικών τροφίμων, συγκρίνοντάς τες με ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα. Δεδομένου ότι τα φυτικά τρόφιμα είναι γενικά υγιεινά στη φυσική τους κατάσταση, η έρευνα υποδηλώνει ότι η υπερεπεξεργασία μπορεί να αλλάξει ένα τρόφιμο με τρόπο που μπορεί να βλάψει την υγεία ενός ατόμου μακροπρόθεσμα.

Πώς η υπερεπεξεργασία αλλάζει τις φυτικές τροφές

Μια νέα μελέτη ανέλυσε δεδομένα για 118.000 ενήλικες που παρακολουθήθηκαν για περίπου μια δεκαετία ως μέρος της UK Biobank, μια μελέτη που παρακολουθούσε τις συνήθειες υγείας και τρόπου ζωής των ανθρώπων σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Ως μέρος της μακροχρόνιας μελέτης, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή, τις συνήθειες και το περιβάλλον τους σε διαφορετικές περιπτώσεις και παρείχαν βιολογικά δείγματα, καθώς και αρχεία υγείας και ιατρικά αρχεία. Τα ευρήματα περιελάμβαναν:

• Όσο περισσότερα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα κατανάλωναν οι συμμετέχοντες, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα θανάτου από καρδιακή νόσο.
• Κάθε 10 τοις εκατό αύξηση των θερμίδων από υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα φυτικής προέλευσης συσχετίστηκε με 5 τοις εκατό υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και 6 τοις εκατό υψηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου ειδικότερα.
• Για κάθε 10 τοις εκατό αύξηση στην κατανάλωση ολόκληρων τροφίμων φυτικής προέλευσης - εκείνων που δεν ήταν υπερ-επεξεργασμένα - οι συμμετέχοντες είχαν 8 τοις εκατό μείωση στην πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και 20 τοις εκατό μείωση του κινδύνου θανάτου από αυτήν. Είχαν επίσης 13 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε καρδιαγγειακή νόσο.

pexels

Στη νέα μελέτη, οι φυτικές τροφές που ορίστηκαν ως υπερεπεξεργασμένες περιελάμβαναν:

• Σιτάρι και καλαμπόκι: Αρτοσκευάσματα, κουλούρια, μπισκότα, κέικ, συσκευασμένα ψωμιά, δημητριακά, πατατάκια και αλμυρά σνακ.
• Πατάτες: Τηγανητές πατάτες, πατατάκια
• Ζαχαροκάλαμο και άλλα σάκχαρα
• Σάλτσες, ντρέσινγκ, χυμοί, ποτά
• Υποκατάστατα κρέατος, συμπεριλαμβανομένων απομίμησης μπιφτέκι και λουκάνικων.

Η υπερ-επεξεργασία αφαιρεί τα θρεπτικά συστατικά που προάγουν την υγεία και τα αντικαθιστά με αλάτι, ζάχαρη και λίπος και καταστρέφει την εσωτερική δομή του τροφίμου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα λιγότερο κορεσμό και σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Κατά τη βιομηχανική επεξεργασία, τα τρόφιμα συχνά υποβάλλονται σε ακραίες πιέσεις και θερμοκρασίες, οι οποίες μπορούν να μετατρέψουν τα πρόσθετα σε επιβλαβείς νέες ενώσεις. Δύο πολύ γνωστές ενώσεις που παράγονται κατά την επεξεργασία τροφίμων, η ακρολεΐνη και το ακρυλαμίδιο, έχει βρεθεί ότι προάγουν τις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Οι φυτικές τροφές που δεν είναι εξαιρετικά επεξεργασμένες περιέχουν φυτικές ίνες, πολυφαινόλες, φυτοστερόλες και ένα ευρύ φάσμα ενώσεων που μειώνουν τη φλεγμονή και προάγουν τη συνολική υγεία. Έτσι λοιπόν καλό είναι να ακολουθείτε μια διατροφή με ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα και να αποφεύγετε προιόντα που διατίθενται σε συσκευασίες με μεγάλες λίστες με χρωστικές, γλυκαντικές ουσίες, ενισχυτικά γεύσης, γαλακτωματοποιητές και άλλα πρόσθετα που δεν θα χρησιμοποιούσατε στο σπίτι στη δική σας κουζίνα.

Όταν αγοράζετε έτοιμα τρόφιμα, η καλύτερη συμβουλή είναι να διαβάσετε τη λίστα συστατικών. Αν περιέχει μόνο συστατικά που αναγνωρίζετε και έχετε συνήθως στην κουζίνα σας, πιθανότατα και δεν είναι ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο.

Οι κίνδυνοι για την υγεία των υπερ-επεξεργασμένων φυτικών τροφίμων

Υπάρχουν επίσης στοιχεία από προηγούμενες έρευνες που υποστηρίζουν τα ευρήματα σχετικά με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Σε μια μεγάλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022, οι επιστήμονες εξέτασαν τις δίαιτες 78.000 ανδρών και γυναικών, πολλοί από τους οποίους ήταν βίγκαν και χορτοφάγοι. Αφού τους ακολούθησαν κατά μέσο όρο για περίπου οκτώ χρόνια, διαπίστωσαν ότι όσοι έτρωγαν τα περισσότερα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είχαν 14 τοις εκατό υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερα.

Δεκάδες μελέτες έχουν συνδέσει τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα με αυξημένο κίνδυνο για περισσότερες από 30 διαφορετικές καταστάσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων ποσοστών παχυσαρκίας, καρκίνου, διαβήτη και καρδιακών παθήσεων. Επίσης στις περισσότερες περιπτώσεις αυτά τα τρόφιμα δεν περιέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και άλλα φυσικά θρεπτικά συστατικά.

Εν κατακλείδι το σημαντικό είναι να έχουμε μια ισορροπία στη διατροφή μας, έτσι ώστε να λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη το σώμα μας, αλλά ταυτόχρονα να απολαμβάνουμε το φαγητό.