Η εναλλαγή ανάμεσα σε μια υποθερμιδική δίαιτα και μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη — που συχνά οδηγεί σε επανάκτηση του χαμένου βάρους, και ακόμη περισσότερου — δεν οφείλεται μόνο στην ψυχολογία ή στη συμπεριφορά. Η αποτυχία στη διατήρηση της απώλειας βάρους, γνωστή και ως "δίαιτα yo-yo ", φαίνεται να έχει έναν βιολογικό υπαίτιο: Το έντερο.
Ερευνητές από το INRAE (Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Αγροτικής Έρευνας, Διατροφής και Περιβάλλοντος) εντόπισαν έναν βασικό μηχανισμό που εξηγεί γιατί η περιοριστική διατροφή οδηγεί συχνά σε υπερφαγία και λανθασμένες διατροφικές επιλογές. Η μελέτη τους συνδέει άμεσα τις αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου με την ηδονική υπερκατανάλωση τροφής, κάτι που ενδεχομένως εξηγεί γιατί πολλές δίαιτες αποτυγχάνουν μακροπρόθεσμα.
Τι έδειξε η έρευνα
Οι επιστήμονες ήθελαν να εξετάσουν πώς οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι περιορισμού θερμίδων και επανασίτισης (yo-yo dieting) επηρεάζουν τη ρύθμιση της όρεξης — ειδικά αυτής που σχετίζεται με την ευχαρίστηση — και ποιος ρόλος παίζει το μικροβίωμα του εντέρου σε αυτή τη διαδικασία.
Χρησιμοποιώντας ποντίκια, τα οποία ακολουθούσαν εναλλάξ μια «Δυτικού τύπου» διατροφή (υψηλή σε λιπαρά και ζάχαρη) για μία εβδομάδα και μια απλή, χαμηλή σε λιπαρά διατροφή (τύπου chow) για δύο εβδομάδες, οι ερευνητές παρατήρησαν:
- Μέσα σε 8 ώρες από την ολοκλήρωση της δίαιτας, τα ποντίκια υπέκυπταν σε συμπεριφορές υπερφαγίας, ακόμα και σε περιόδους που φυσιολογικά δεν τρέφονταν.
- Η συμπεριφορά αυτή θυμίζει διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες και παρατηρήθηκε ξανά και ξανά.
Το μικροβίωμα του εντέρου ως βασικός παράγοντας
Αναλύοντας τα δείγματα κοπράνων, οι επιστήμονες βρήκαν ότι τα ποντίκια που ακολουθούσαν yo-yo δίαιτα παρουσίαζαν μείωση στη μικροβιακή ποικιλομορφία. Όταν το μικροβίωμα αυτών των ποντικιών μεταμοσχεύθηκε σε υγιή ποντίκια, αυτά ανέπτυξαν επίσης παρόμοιες διατροφικές διαταραχές: έτρωγαν ασυνήθιστα πολύ, προτιμούσαν πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη τρόφιμα — τροφές που δεν είχαν ποτέ επιλέξει πριν. Επιπλέον, οι επιστήμονες παρατήρησαν μεταβολές στον εγκέφαλο των πειραματόζωων:
- Ενεργοποίηση γονιδίων ανταμοιβής στον ραβδωτό πυρήνα
- Αλλαγές στο εγκεφαλικό στέλεχος, που παίζει ρόλο στην επικοινωνία εντέρου-εγκεφάλου
Τα ποντίκια με "yo-yo μικροβίωμα" πήραν περισσότερο βάρος σε 5 μέρες από ό,τι μια άλλη ομάδα που δεν ακολούθησε κυκλική δίαιτα ούτε δέχτηκε μεταμόσχευση μικροβιώματος.
Τι σημαίνει αυτό για τους ανθρώπους;
Αν και η μελέτη δεν έγινε σε ανθρώπους, τα ευρήματα δείχνουν ξεκάθαρα ότι το έντερο και το μικροβίωμά του παίζουν κρίσιμο ρόλο στην αποτυχία των διαιτών. Η υπερκατανάλωση μετά από περίοδο δίαιτας δεν σχετίζεται μόνο με την «αδυναμία χαρακτήρα» ή την έλλειψη θέλησης, αλλά και με βιολογικές αλλαγές που πυροδοτούνται από την ίδια τη δίαιτα. Οι ερευνητές τονίζουν ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα — ιδίως σε ανθρώπους — αλλά η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο για νέες θεραπείες που θα μπορούσαν να στοχεύουν στο έντερο, ώστε να βοηθήσουν όσους παλεύουν με τον φαύλο κύκλο της απώλειας και επανάκτησης βάρους.
Όπως είπαν οι επιστήμονες: Η εναλλαγή ανάμεσα σε διατροφή υψηλής ενέργειας και κανονική διατροφή αναδιαμορφώνει το μικροβίωμα του εντέρου, οδηγώντας σε αύξηση της ηδονικής όρεξης και της αύξησης βάρους. Με τη μεταφορά μικροβιώματος, δείξαμε ότι αυτό το “yo-yo” μικροβίωμα επηρεάζει την όρεξη που σχετίζεται με την ανταμοιβή.
Αν λοιπόν προσπαθείτε να χάσετε βάρος και απογοητεύεστε από συνεχείς αποτυχίες, ίσως το πρόβλημα δεν είναι απλώς η θέληση — αλλά και το μικροβίωμά σας.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
