Postbiotics: Τι είναι και γιατί θεωρούνται πιο αποτελεσματικά από τα προβιοτικά

Τα postbiotics — ή «μεταβιοτικά» όπως αποδίδονται στα ελληνικά — είναι η νέα ανερχόμενη κατηγορία ουσιών που σχετίζονται με την υγεία του εντέρου και του ανοσοποιητικού. Σε αντίθεση με τα γνωστά προβιοτικά και πρεβιοτικά, τα postbiotics είναι τα “τελικά προϊόντα” των καλών βακτηρίων.

Στον διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο της έρευνας για τη βιοτική, τα postbiotics — ή «μεταβιοτικά» όπως αποδίδονται στα ελληνικά —έχουν αναδειχθεί ως η πιο πρόσφατη διατροφική στρατηγική για την υποστήριξη της υγείας του εντέρου και όχι μόνο — παρέχοντας μια σειρά από βασικά πλεονεκτήματα έναντι των προβιοτικών. Τι ακριβώς όμως είναι τα μεταβιοτικά; Και πώς συγκρίνονται με τα προβιοτικά;

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μπορεί το ChatGPT να σχεδιάσει υγιεινά γεύματα;

Κατανόηση του μικροβιώματος του εντέρου σας

Στο έντερό σας ζουν τρισεκατομμύρια μικροοργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων και μυκήτων, που εργάζονται στο παρασκήνιο για να σας διατηρήσουν υγιείς. Συλλογικά, αυτοί οι οργανισμοί είναι γνωστοί ως το μικροβίωμα του εντέρου σας (ή χλωρίδα του εντέρου). Και, ενώ οι ερευνητές εξακολουθούν να προσδιορίζουν τον ακριβή ρόλο που έχουν αυτοί οι μικροσκοπικοί, ζωντανοί οργανισμοί σε συγκεκριμένες παθήσεις, τα στοιχεία είναι αδιάσειστα: η λεπτή ισορροπία των καλών και των κακών μικροβίων που κατοικούν στο μικροβίωμα του εντέρου σας επηρεάζει τη συνολική σας υγεία.

Αυτή η κατανόηση έχει οδηγήσει στην αυξανόμενη δημοτικότητα των προβιοτικών και πρεβιοτικών συμπληρωμάτων για τη διατήρηση και βελτίωση της υγείας του εντέρου. Τα προβιοτικά, και τα συνεργαζόμενα πρεβιοτικά τους, βοηθούν στη διασφάλιση μιας υγιούς ισορροπίας καλών ή φιλικών βακτηρίων που ζουν στο μικροβίωμα του εντέρου σας. Και, όπως ίσως μαντέψατε, τα φιλικά βακτήρια είναι αυτά που παρέχουν όλα τα οφέλη για την υγεία στον ξενιστή (δηλαδή εσάς).

Πιο πρόσφατα, η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι τα μεταβιοτικά είναι εξίσου σημαντικά για ένα ακμάζον οικοσύστημα του εντέρου και έχουν συνδεθεί με πολλά οφέλη για την υγεία. Τα μεταβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας συστήματος, στη μείωση της φλεγμονής, στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την ευερέθιστη νόσο του εντέρου και στην πρόληψη και θεραπεία της διάρροιας, μεταξύ άλλων πιθανών οφελών για την υγεία.

Τι είναι τα postbiotics ή μεταβιοτικά

Μαζί με τους ζωντανούς μικροοργανισμούς, υπάρχουν και μη ζωντανά μικρόβια στο μικροβίωμα του εντέρου σας. Τα postbiotics είναι μη βιώσιμα μικροβιακά κύτταρα (ή/και κυτταρικά συστατικά) που παρέχουν ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό. Είναι τα φυσικά υποπροϊόντα των διαδικασιών ζύμωσης, που δημιουργούνται όταν τα φιλικά βακτήρια στο έντερο τρέφονται με διάφορους τύπους φυτικών ινών αφήνοντας πίσω τους μια ευεργετική ένωση.

Όπως ίσως μαντέψατε, τα μεταβιοτικά μπορούν επίσης να βρεθούν σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση και η παρουσία τους μπορεί ακόμη και να είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση έχουν συσχετιστεί με την υγεία. Πιο πρόσφατα, καθώς η μεταβιοτική έρευνα έχει αυξηθεί, τα μεταβιοτικά έχουν αναδειχθεί ως στρατηγικές για τη διατροφική υγεία, οδηγώντας στον ακόλουθο συμφωνημένο ορισμό από τη Διεθνή Επιστημονική Ένωση Προβιοτικών και Πρεβιοτικών (ISAPP): Ένα μεταβιοτικό είναι ένα παρασκεύασμα μη ζωντανών μικροοργανισμών ή/και των συστατικών τους που προσφέρει ένα όφελος για την υγεία του ξενιστή.

pexels

Η σχέση μεταξύ προβιοτικών, πρεβιοτικών και μεταβιοτικών

Για να κατανοήσετε πλήρως τα οφέλη των μεταβιοτικών, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τι είναι τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά και πώς επηρεάζουν την υγεία σας. Τα προβιοτικά είναι τα φιλικά βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο. Μερικές φορές αναφέρονται ως προβιοτικά βακτήρια, αυτοί οι μικροσκοπικοί οργανισμοί ζυμώνουν επιλεκτικά ορισμένα συστατικά, μετατρέποντας τις φυτικές ίνες και άλλο πρεβιοτικό υλικό σε διάφορες ενώσεις ωφέλιμες για τον ξενιστή. Μία από αυτές τις ενώσεις είναι τα μεταβιοτικά.

Τα πρεβιοτικά είναι μια ομάδα θρεπτικών συστατικών (κυρίως φυτικών ινών) που τροφοδοτούν και προάγουν την ανάπτυξη των υγιών βακτηρίων που βρίσκονται στο έντερο. Ουσιαστικά, τα πρεβιοτικά είναι τροφή για τα προβιοτικά βακτήρια, τα οποία όταν ζυμώνονται παράγουν μια ευεργετική ένωση. Και ενώ τα προβιοτικά μπορεί να λειτουργούν χωρίς πρεβιοτικά, η παρουσία πρεβιοτικών στο μικροβίωμα του εντέρου καθιστά τα προβιοτικά πιο αποτελεσματικά. Τα μεταβιοτικά ή postbiotics, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι παρασκευάσματα μη ζωντανών μικροοργανισμών ή/και των συστατικών τους που προσφέρουν όφελος για την υγεία.

Τα πλεονεκτήματα των μεταβιοτικών έναντι των προβιοτικών

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η λήψη προβιοτικών μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση του πληθυσμού των καλών βακτηρίων στο μικροβίωμά σας, επηρεάζοντας την υγεία του εντέρου και πολλά άλλα. Ωστόσο, τα προβιοτικά εξ ορισμού είναι ζωντανοί οργανισμοί και πρέπει να χορηγούνται «ζωντανά» για να προσφέρουν οφέλη. Και εκεί έγκειται το πρόβλημα. Τα μεταβιοτικά είναι πολύ σταθερά επειδή δεν είναι ζωντανά προβιοτικά. Έχουν σταθερή διάρκεια ζωής και η αποτελεσματικότητα δεν βασίζεται στη βιωσιμότητα του προϊόντος.

Τα μεταβιοτικά μπορούν να είναι πιο αποτελεσματικά από τα προβιοτικά, καθώς δεν απαιτούν την παρουσία πρεβιοτικών ινών και μπορούν να βοηθήσουν όταν κάποιοι δεν μπορούν να ανεχθούν την κατανάλωση πολλών ινών και άλλων ευαισθησιών σε τρόφιμα. Επιπλέον, ορισμένοι δεν ανέχονται τα ζωντανά προβιοτικά λόγω σημαντικής δυσβίωσης του εντέρου, επομένως τα μεταβιοτικά μπορούν να είναι πιο αποτελεσματικά με λιγότερες παρενέργειες.

Επίσης τα μεταβιοτικά είναι εγγενώς πιο σταθερά και ανθεκτικά στη θερμότητα, γεγονός που τα καθιστά εύκολα στη σύνθεση και την αποθήκευσή τους. Και επειδή δεν είναι ζωντανά, δεν υπάρχουν προβλήματα βιωσιμότητας. Ωστόσο, αποτελούν το ιδανικό βιοτικό συστατικό για να συμπεριληφθούν σε λειτουργικά τρόφιμα. Επιπλέον, ενώ τα προβιοτικά έχουν μακροχρόνιο ιστορικό ασφάλειας και είναι γενικά καλά ανεκτά, παρουσιάζουν κάποιο βαθμό κινδύνου για πιο ευάλωτους πληθυσμούς. Δεδομένου ότι τα μεταβιοτικά δεν περιέχουν ζωντανούς μικροοργανισμούς, δεν υπάρχει κίνδυνος βακτηριακής λοίμωξης. Τέλος, δεν μπορούν όλα τα προβιοτικά να υποστούν θερμική επεξεργασία και να μετατραπούν σε μεταβιοτικά. Τα μεταβιοτικά είναι μοναδικά στελέχη μη ζωντανών μικροβίων που προσφέρουν οφέλη στον ξενιστή.