Τα «απαγορευμένα» βιβλία έχουν γίνει μόδα σε πολιτείες όπως το Τέξας και η Φλόριντα, όπου με αφορμή αόριστες έννοιες που κάποιοι εκλαμβάνουν ως απειλητικές, απομακρύνονται από τις σχολικές ή τις δημόσιες βιβλιοθήκες ολόκληρες σειρές. Ο κύριος λόγος για τον οποίο ένας σύλλογος γονέων, καθηγητών ή η τοπική κυβέρνηση θεωρεί πως το περιεχόμενό τους είναι ακατάλληλο για τους μαθητές, που συνήθως σημαίνει ότι το βιβλίο μπορεί να περάσει πολιτικά μηνύματα με τα οποία οι ενήλικες διαφωνούν.
Τα βιβλία σε αυτή τη λίστα έχουν αφαιρεθεί σε πάνω από μία βιβλιοθήκες. Οι χαρακτήρες και οι υποθέσεις τους δείχνουν -άμεσα ή έμμεσα- πώς η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική καταστροφή αλληλεπιδρούν με κοινωνικά θέματα, όπως ο ρατσισμός και η φτώχεια. Ορίστε λοιπόν μερικά «απαγορευμένα» βιβλία με μηνύματα για το περιβάλλον:
The Lorax, του Dr Seuss
Πρόκειται για ένα βιβλίο του Dr Seuss για παιδιά γραμμένο με ομοιοκαταληξία, που όμως κατάφερε να εξοργίσει τους γονείς στη βόρεια Καλιφόρνια το 1989 γιατί δεν τους άρεσε το πώς μιλάει για την αποψίλωση των δασών. Η λογική τους ήταν ότι κάποια από τα παιδιά που διάβασαν το βιβλίο στην τάξη είχαν συγγενείς υλοτόμους, τους οποίους ξεκίνησαν να ρωτούν άβολες ερωτήσεις.
Το The Lorax του Dr Seuss δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, αλλά το 2012 κυκλοφόρησε ταινία με τον ίδιο τίτλο και μπορεί κανείς να τη βρει μεταγλωτισμένη.
Γέννημα Θρέμμα, του Richard Wright
Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ο Bigger Thomas, ένας μαύρος άντρας που ζει στο Southside του Σικάγο τη δεκαετία του 1930. Ο Bigger Thomas παίρνει μία σειρά λάθος αποφάσεων που τον οδηγούν στο να σκοτώσει στον πανικό του μια λευκή γυναίκα. Ο Wright δεν δικαιολογεί τις πράξεις του πρωταγωνιστή, αλλά μέσα από το χαρακτήρα του δικηγόρου του δείχνει πώς οι αποφάσεις του Thomas οφείλονται σε ένα σύστημα που ουσιαστικά δεν του έδινε άλλη επιλογή.
Το Γέννημα Θρέμμα δεν αφορά αποκλειστικά περιβαλλοντικά θέματα, αλλά αναφέρεται στην ιστορία του Σικάγο, που παραμένει μία από τις πιο φυλετικά διαχωρισμένες πόλεις στον κόσμο. Ο πρωταγωνιστής είναι τοξικός γιατί μεγάλωσε σε ένα τοξικό περιβάλλον, με ελλιπή στέγαση, μόλυνση και παράσιτα.
Το βιβλίο αποσύρθηκε από το Irvington High School στο Fremont της Καλιφόρνια το 1998 γιατί κάποιοι γονείς παραπονέθηκαν ότι ήταν πολύ σκληρό για εφήβους, παρόλο που παιδιά σε όλο τον κόσμο βίωναν και βιώνουν ακόμα ίδιες ή χειρότερες συνθήκες.
Τα σταφύλια της οργής, του John Steinbeck
Οι χαρακτήρες του βιβλίου του Steinbeck είναι ουσιαστικά κλιματικοί μετανάστες, που αναγκάζονται να κατευθυνθούν Δυτικά λόγω του Dust Bowl, μιας περιόδου ξηρασίας τη δεκαετία του 1930 που δημιούργησε τεράστια σύννεφα σκόνης στις πεδιάδες των ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με το Great Depression, οδήγησε ολόκληρες πόλεις από το Τέξας μέχρι τη Νεμπράσκα να αδειάσουν, καθώς ολόκληρες οικογένειες μετανάστευσαν αναζητώντας περισσότερες ευκαιρίες και καλύτερες κλιματικές συνθήκες.
Το βιβλίο απαγορεύθηκε στο Kern County της Καλιφόρνια με αφορμή το γεγονός ότι περιέχει βωμολοχίες. Στη συγκεκριμένη κομητεία, κάτοικοι έκαψαν μάλιστα αντίτυπα στην πυρά διότι θεώρησαν ότι ο συγγραφέας αγνόησε τη βοήθεια που παρείχαν στον μετανάστες την εποχή του Dust Bowl.
Η ζούγκλα, του Upton Sinclair
Όταν κυκλοφόρησε, Η ζούγκλα έκανε πολλούς αναγνώστες να αηδιάσουν και είναι σε ένα βαθμό ο λόγος για τον οποίο υπάρχει νομοθεσία για την ασφάλεια τροφίμων στις ΗΠΑ. Το βιβλίο αναφέρεται με λεπτομέρειες στις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζούσαν οι Ευρωπαίοι μετανάστες που δούλευαν στο Σικάγο στις αρχές του 20ου αιώνα. Σε ένα σημείο ο Sinclair μιλά για την περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσε η κρεατοβιομηχανία στο ποτάμι της πόλης, που έμοιαζε με «ένα μεγάλο ανοιχτό βόθρο».
Η κυκλοφορία του βιβλίου απαγορεύτηκε σε αρκετές χώρες. Η ζούγκλα ήταν μάλιστα ένα από τα βιβλία που έκαψαν οι Ναζί, με πρόφαση ότι προωθούσε επικίνδυνες σοσιαλιστικές αξίες. Αποτέλεσε όμως και έμπνευση για τον Roosevelt να υπογράψει δύο νομοσχέδια για τη ρύθμιση της βιομηχανίας τροφίμων και φαρμάκων.
Aκολουθήστε το jenny.gr στο google news και μείνετε ενημερωμένοι για το sustainability, το climate emergency και τα πάντα γύρω από το περιβάλλον.
