Πώς θα δημιουργήσουμε οικολογικά τροφικά συστήματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες

Ο τρόπος που τρεφόμαστε, αλλά και το πώς το φαγητό παράγεται και φτάνει μέχρι το πιάτο μας, μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά για το περιβάλλον και τα τροφικά συστήματα στα οποία συμμετέχουμε μπορούν να γίνουν η βάση για υγιείς κοινότητες, οικοσυστήματα και οικονομίες. Φαίνεται όμως ότι κάτι πάει στραβά μέχρι τώρα.

Σύμφωνα με νέες έρευνες, τα τροφικά συστήματα που έχουν εσκεμμένα σχεδιαστεί μέχρι τώρα για να καλύψουν τις τροφικές μας ανάγκες στηρίζονται στη λογική της ανάπτυξης- πρέπει διαρκώς να μεγαλώνουν ώστε η προσφορά να καλύπτει τη ζήτηση, ανεξάρτητα από την τοποθεσία ή την εποχή, εξάγοντας όλο και περισσότερους πόρους από το φυσικό περιβάλλον. Αν θέλουμε λοιπόν πραγματικά βιώσιμα και οικολογικά τροφικά συστήματα πρέπει να κάνουμε μια ουσιαστική αναδιοργάνωση. Τα νέα συστήματα, σύμφωνα με τις έρευνες, θα πρέπει να στηρίζονται σε αρχές όπως η επάρκεια, η ανάπλαση, η κατανομή και η φροντίδα, ενώ οτιδήποτε άλλο παρουσιάζεται ως οικολογικό πλησιάζει επικίνδυνα το greenwashing.

GREEN

Η startup SuperCircle θέλει να κάνει την ανακύκλωση ρούχων πιο εύκολη

Τα νέα επιστημονικά δεδομένα καλούν τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής, τους ερευνητές και τους ακτιβιστές να αναθεωρήσουν τον τρόπο που λειτουργούν μέχρι τώρα τα τροφικά συστήματα και να εξετάσουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, τις αγροτικές κοινότητες, αλλά και την υγεία. Το τρέχον μοντέλο εκμεταλλεύεται τα ζώα, την ανθρώπινη εργασία και τους περιβαλλοντικούς πόρους, χρησιμοποιεί απίστευτες ποσότητες ορυκτών καυσίμων και κατευθύνεται από μερικές πολυεθνικές εταιρείες με μεγάλη δύναμη. Με άλλα λόγια, δεν είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου.

Πώς σχεδιάζεται όμως ένα βιώσιμο και οικολογικό τροφικό σύστημα; Οι επιστήμονες έχουν εστιάσει σε 4 βασικά χαρακτηριστικά.

1. Παραγωγή της τροφής

Η ενσωμάτωση της αγρο-οικολογικής κτηνοτροφίας και της κηπουρικής στα υπάρχοντα συστήματα μπορεί να ενισχύσει τη βιοποικιλότητα, να συντηρήσει τα εύφορα εδάφη και να βελτιώσει την ανθεκτικότητά τους όσον αφορά κοινωνικές και οικολογικές απότομες μεταβολές.

2. Επιχειρηματικότητα και εμπόριο

Η οικολογία και η βιωσιμότητα ως προς το φαγητό μπορούν να βασιστούν σε επιχειρηματικά μοντέλα με βάση την κοινότητα, όπως οι συνεταιρισμοί, των οποίων ο βασικός στόχος δεν είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους, αλλά η ευημερία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.

3. Κουλτούρα

Για να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με το φαγητό, πρέπει να αναγνωρίσουμε από πού έρχεται, τις διαδικασίες παραγωγής και τη δουλειά των ανθρώπων που συμμετείχαν σε αυτή και να χτίσουμε έτσι μία κουλτούρα ευγνωμοσύνης.

4. Διακυβέρνηση των τροφικών συστημάτων

Η τροφή συνδέεται με την γεωργία και την κτηνοτροφία, τη δημόσια υγεία, το χωροταξικό σχεδιασμό, την εκπαίδευση, τον τουρισμό και πολλες άλλες κυβερνητικές πτυχές, που λειτουργούν ανεξάρτητα η μία από την άλλη αλλά θα έπρεπε να εκτελούν τις εργασίες τους συντονισμένα. Ένα καλό παράδειγμα διακυβέρνησης νέου τύπου είναι τα συμβούλια τροφικής πολιτικής· στηρίζονται στη συμπερίληψη και την εκπροσώπηση πληθώρας ιδιωτικών και δημοσίων παραγόντων από διαφορετικούς τομείς που επικεντρώνονται στην τροφή.

Είναι ξεκάθαρο ότι με την κλιματική κρίση να επηρεάζει πλέον κάθε πτυχή της ζωής μας, το φαγητό που τρώμε δεν είναι μόνο πηγή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών, αλλά το αποτέλεσμα ενός συστήματος που συμπεριλαμβάνει παραγωγούς, κυβερνητικούς μηχανισμούς, καταναλωτές και πολλούς άλλους παράγοντες. Αν θέλουμε το φαγητό μας να είναι λοιπόν βιολογικό και το σύστημα που το παρήγαγε βιώσιμο και οικολογικό, πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά το τρέχον αγροδιατροφικό μοντέλο και να προσεγγίσουμε τον ανασχεδιασμό του βασιζόμενοι σε αξίες που ξεπερνούν τη μεγιστοποίηση του κέρδους.