REAL LIFE FAMILY MATTERS

Όταν ένα παιδί δεν θέλει να πάει σχολείο


17 Οκτωβρίου 2014

Το σχολείο εκτός του ότι είναι υπεύθυνο για τη μόρφωση των παιδιών, πολλές φορές έχει να αντιμετωπίσει και τις δυσκολίες που μπορεί να βιώσει ένα παιδί. Η επίμονη άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο είναι κάτι που έχουν αντιμετωπίσει πολλοί δάσκαλοι και πολλοί γονείς. Όταν ένα παιδί αρνείται επίμονα να πάει σχολείο λέμε ότι έχει «σχολική φοβία»: έναν επίμονο φόβο ο οποίος δεν είναι λογικός ή είναι υπερβολικός. Το παιδί τον αναγνωρίζει αλλά αδυνατεί να τον ξεπεράσει. Το παιδί απουσιάζει από το σχολείο αρκετό καιρό. Η απουσία του είναι συνεχόμενη. Ο γονιός γνωρίζει κάθε στιγμή που είναι το παιδί του. Ο λόγος που δεν πάει σχολείο είναι ακατανόητος στους γονείς και στο σχολείο. Το παιδί μπορεί να πει ότι φοβάται τη δασκάλα ή ακόμα ότι δεν ξέρει γιατί δεν μπορεί να πάει σχολείο.

Χαρακτηριστικά και συμπτώματα

Τα παιδιά με σχολική φοβία μπορεί να παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με το σχολικό τους περιβάλλον, την οικογένειά τους και τους φίλους τους.

Μπορεί να έχουν πολλά σωματικά συμπτώματα όπως διάφορους πόνους, ζαλάδες, πονοκεφάλους, ναυτίες κ.τ.λ. Αυτά συνήθως εμφανίζονται το πρωί πριν την ώρα που πρέπει να φύγουν από το σπίτι για να πάνε σχολείο. Εκείνη την ώρα μπορεί να πάθουν πανικό με την ιδέα ότι έχει έρθει η ώρα να φύγουν από το σπίτι και να πάνε στο σχολείο. Αρχίζουν να αγχώνονται, αισθάνονται ανήμπορα και κλαίνε για να αποφύγουν την κατάσταση. Μια μητέρα μας είπε για την κόρη της «υπήρχαν σημάδια πανικού τα οποία γίνονταν πιο έντονα όταν βράδιαζε. Ενώ όλη τη μέρα έλεγε ότι θα πάει σχολείο, κατά το βράδυ πάθαινε μελαγχολία. Με το που ξυπνούσε το επόμενο πρωί άρχιζε τις δικαιολογίες, έφερνε το θερμόμετρο, έλεγε ότι την πονάει το κεφάλι της. Μετά από πολλή συζήτηση ξεκινούσαμε για το σχολείο. Καθώς απομακρυνόμασταν από το σπίτι πάθαινε ξανά πανικό ο οποίος αποκορυφωνόταν όταν πλησιάζαμε στο σχολείο. Για πολύ καιρό αρνιόταν να μπει στην τάξη. Όταν έμενε στο σπίτι ήταν μια χαρά, σαν να μην συνέβαινε τίποτα. Οι λόγοι για τους οποίους δεν ήθελε να πάει στο σχολείο ακόμα δεν μου είναι ξεκάθαροι».

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξήγηση για τα αίτια της σχολικής φοβίας. Μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους. Οι πιο κοντινοί είναι άγχος για την απομάκρυνση από την μητέρα, αλλαγή σχολείου, δυσκολίες με συμμαθητές ή υπερεκτίμηση του εγώ τους.

Υπάρχουν πολλές γνώμες και απόψεις για το πως μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί. Παρ’ όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να πει ότι η μια θεωρεία είναι καλύτερη από την άλλη. Αυτό εξαρτάται από το παιδί και από τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να υπάρχει η συνεργασία του σχολείου και του/της δασκάλου/ας. Η οικογένεια παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο. Το παιδί χρειάζεται την στήριξη και τη βοήθεια όλης της οικογένειας.

Η σχολική φοβία μπορεί να έχει επιπτώσεις τόσο στο παιδί όσο και στην υπόλοιπη οικογένεια. Μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στο παιδί. Αν το παιδί δεν πηγαίνει σχολείο για πολύ καιρό, μπορεί να του δημιουργηθούν κενά και ταυτόχρονα να διογκώνεται το πρόβλημα των σχέσεών του με το σχολείο ή την ομάδα. Είναι έτσι πολύ σημαντικό για το παιδί να επιστρέψει στο σχολείο όσο πιο σύντομα γίνεται και αν αυτό είναι αδύνατον τότε να δεχτεί ψυχολογική υποστήριξη. Η δυσκολία του παιδιού να μην πάει σχολείο θα επηρεάσει όλη την οικογένεια. Η ίδια μητέρα μας είπε: «Έβλεπα το παιδί μου να υποφέρει και προσπαθούσα να παίζω θέατρο. Προσπαθούσα να κάνω τα πάντα για να τη βοηθήσω και να τη στηρίξω. Έβλεπα όμως ότι δεν μπορούσα να τη βοηθήσω και ένιωθα άσχημα για αυτό. Ενώ κάναμε άπειρες συζητήσεις και πάνω που έπαιρνα θάρρος ότι την επόμενη μέρα θα πάει σχολείο, έβρισκα σημειώματα που έλεγε ότι δεν μπορεί να πάει σχολείο και πάθαινα απογοήτευση. Αρχικά είχα πει στον εαυτό μου ότι προκειμένου να αρρωστήσει το παιδί μου ας χάσει τη χρονιά. Μετά όμως συνειδητοποίησα όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να είχε αυτό και αποφάσισα να την πιέσω. Για να ενταχθεί ξανά στην τάξη πέρασαν δυο μήνες».

Οι γονείς θα πρέπει να αφιερωθούν στο παιδί για να το βοηθήσουν να ξεπεράσει τη φοβία του. Τα παιδιά με σχολική φοβία μπορούν να βοηθηθούν. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος και προσπάθεια, η οποία όμως αξίζει. Οι γονείς πρέπει να δείξουν υπομονή και μια στάση συμπαθητικής κατανόησης αλλά συγχρόνως συνεχούς σταθερότητας στη συμπεριφορά τους. Σε πολλές περιπτώσεις είναι καλό για τους γονείς να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό για να τους καθοδηγήσει.

Ευχαριστούμε την Μάγια Αλιβιζάτου, Ph.D, Παιδοψυχολόγος, My Playce Αδριανείου 44, Ν. Ψυχικό, 210-6727630,www.myplayce.gr