«Το κορίτσι του Αφγανιστάν» αναβιώνει μετά από 36 χρόνια και δείχνει πως τίποτα δεν έχει αλλάξει
The Jennettes
20 Σεπτεμβρίου 2021
Την 1η Σεπτέμβρη, μια νεαρή Αφγανή στέκεται στην ουρά μαζί με την οικογένειά της σε μία αμερικανική βάση στη Σικελία, περιμένοντας να επιβιβαστεί στην πτήση για Φιλαδέλφια.
Είναι περίπου 9 χρονών και είναι ανάμεσα στους 100.000 ανθρώπους που εγκατέλειψαν στην Καμπούλ τον Αύγουστο, μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν.
Η φωτογραφία- σύμβολο της σημερινής κατάστασης στη χώρα, τραβήχτηκε από τον Ιταλό φωτορεπόρτερ, Alessio Mamo για τον Guardian, και στο μυαλό όλων επιστρέφει το «Κορίτσι του Αφγανιστάν» που είχε φωτογραφήσει ο Αμερικανός φωτογράφος, Steve McCurry τη δεκαετία του 1980. To περίφημο πορτρέτο ανήκει στη Sharbat Gula, που έγινε το εξώφυλλο του National Geographic τον Ιούνιο του 1985, και αποτέλεσε σύμβολο, όχι μόνο των γυναικών του Αφγανιστάν, αλλά κάθε ξεριζωμένου πρόσφυγα στον κόσμο.
Από τεχνικής άποψης, οι δύο φωτογραφίες έχουν σημαντικές διαφορές. Στην εμφάνισή τους όμως, και από ιστορικής άποψης, οι δύο νεαρές Αφγανές έχουν αρκετές ομοιότητες. Και οι δύο πρόσφυγες έχουν μεγάλα εκφραστικά, πράσινα μάτια και φορούν κόκκινη μαντίλα. Το πιο σημαντικό όμως, από όλα είναι, πως παρόλο που οι δύο λήψεις τραβήχτηκαν με διαφορά 35 ετών, παρουσιάζουν το Αφγανιστάν ως μία από τις πιο ασταθείς περιοχές στον πλανήτη από τις επαναλαμβανόμενες εισβολές ξένων δυνάμεων.
O McCurry επιβεβαιώνει τις ομοιότητες μεταξύ τους σε συνέντευξή του στον Guardian, λέγοντας πως η χώρα βρίσκεται στο ίδιο αδιέξοδο, όπως και τη δεκαετία του 1980. Η ανασφάλεια, η απόγνωση και ο φόβος είναι τα συναισθήματα που εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν κάθε Αφγανή ακόμη και σήμερα κάτω από την εξουσία των Ταλιμπάν.
Ο Αμερικανός φωτογράφος τράβηξε τη νεαρή Αφγανή με τα εντυπωσιακά καταπράσινα μάτια που τον κοιτούσε φοβισμένη σε στρατόπεδο προσφύγων στο Πακιστάν. Χρόνια μετά, ο McCurry βρήκε ξανά τη μούσα του. Η ίδια δεν είχε φωτογραφηθεί ποτέ πριν ενώ θυμάται και το θυμό της αλλά και το φόβο της για εκείνον τον ξένο άνδρα.
Ο φωτογράφος θυμάται τη στιγμή που κατέγραψε τον φακό του το νεαρό κορίτσι. Το στρατόπεδο προσφύγων στο Πακιστάν περιείχε μερικές έντονες σκηνές, όπως ήταν εκείνη που την είδε για πρώτη φορά μέσα στο σχολείο. Βλέποντας το φόβο στα μάτια της, την πλησίασε και εκείνη τον άφησε να τη φωτογραφίσει. «Δεν πίστευα ότι η φωτογραφία του κοριτσιού θα ήταν διαφορετική από όσες άλλες τράβηξα εκείνη τη μέρα» εξηγεί ο ίδιος, καθώς θυμάται με νοσταλγία εκείνο το πρωί του 1984 που τραβούσε φωτογραφίες από τη ζωή των Αφγανών προσφύγων στο Πακιστάν.
Το πορτρέτο αυτό ήταν από εκείνες τις εικόνες που μένουν χαραγμένες έντονα στη μνήμη μέσα από μια άγνωστη γυναικεία φιγούρα. Έγινε γνωστή από το National Geographic ως το «κορίτσι του Αφγανιστάν» και για πολλά χρόνια κανείς δεν ήξερε το όνομά της, μέχρι που η ιστορία της έγινε η πιο διάσημη στον κόσμο των προσφύγων. Τρεις δεκαετίες αργότερα, η νεαρή Sharbat συνελήφθη από τις πακιστανικές αρχές «για κατοχή πλαστής ταυτότητας».
Ήταν ακόμα παιδί όταν η χώρα της έζησε τη σοβιετική εισβολή και είδε το χωριό της να καταστρέφεται. Ήταν πολύ μικρή, όταν η σοβιετική βομβιστική επίθεση σκότωσε τους γονείς της και ο τρόμος στα μάτια της θυμίζει την απόγνωση της νεαρής Αφγανής που στις αρχές Σεπτεμβρίου ξενιτεύτηκε από τη χώρα της εξαιτίας της εισβολής των Ταλιμπάν, για ένα ασφαλέστερο μέλλον. Όπως εξομολογείται ο McCurry σήμερα: «Αισθάνομαι απέραντη θλίψη για τους ανθρώπους στο Αφγανιστάν, ειδικά για τις νεαρές Αφγανές, των οποίων τα όνειρα βρίσκονται ακριβώς δίπλα τους, ρημαγμένα»...
Δείτε ακόμη: 12 βιωματικά πορτρέτα από μια γυναίκα με αγχώδεις διαταραχές