Τι είναι τα σούπερ-σκουλήκια και μήπως είναι η λύση για τα πλαστικά μιας χρήσης;
JTeam
21 Ιουνίου 2022
Για το φελιζόλ, το οποίο χρησιμοποιείται συχνά ως συσκευασία μίας χρήσης λόγω των μονωτικών του ιδιοτήτων, δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές επιλογές μετά το πέρας της χρήσης του. Καταρχάς, η διογκωμένη πολυστερίνη δεν ανακυκλώνεται όπως τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα πλαστικά. Μπορεί να επεξεργαστεί και να επαναχρησιμοποιηθεί ως μόνωση σε οικοδομικές κατασκευές, αλλά η διαδικασία απαιτεί ξεχωριστές εγκαταστάσεις και πολύ καλό καθαρισμό του υλικού. Δεύτερον, πιάνει πολύ χώρο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος της διογκωμένης πολυστερίνης να καταλήγει στις χωματερές, όπου χρειάζεται περίπου 500 χρόνια για να αποσυντεθεί φυσικά, επιβαρύνοντας το περιβάλλον, τον υδροφόρο ορίζοντα και το κλίμα. Επιστήμονες στην Αυστραλία δημοσίευσαν την προηγούμενη εβδομάδα εργασία στην οποία προτείνουν μια νέα, κάπως ανορθόδοξη λύση για το φελιζόλ: μπορεί να γίνει τροφή για σούπερ-σκουλήκια.
Τα σούπερ-σκουλήκια (ναι, όντως λέγονται έτσι) είναι οι προνύμφες ενός σκαθαριού. Έχουν μήκος όσο περίπου ένας συνδετήρας και μπορούν να ζήσουν και να εξελιχθούν τρώγοντας μόνο πολυστερίνη. Οι επιστήμονες στο University of Queensland που έκαναν τη σχετική δημοσίευση ανακάλυψαν πως τα ένζυμα της συγκεκριμένης κάμπιας της δίνουν τη δυνατότητα να μεταβολίσει το φελιζόλ, δίνοντας ελπίδα σε όσους ασχολούνται με οποιοδήποτε τρόπο με τη διαχείριση απορριμμάτων. «Δεν μπορείς πλέον να ξεφύγεις από το πλαστικό- τα πλαστικά σκουπίδια είναι παντού» είπε ο Christian Rinke, ένας από τους συντάκτες της δημοσίευσης, παρουσιάζοντας τα σούπερ-σκουλήκια ως μια νέα, καλύτερη, φιλική προς το περιβάλλον μέθοδο διάσπασής τους.
Οι ερευνητές από την Αυστραλία δεν είναι οι πρώτοι που στρέφονται στα σκουλήκια και τα βακτήρια αναζητώντας μια λύση· το 2015 μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο Stanford είχε δείξει ότι τα αλευροσκούληκα μπορούν να ζήσουν τρώγοντας φελιζόλ. Το 2016 ερευνητές στην Ιαπωνία ανακάλυψαν βακτήρια που μπορούσαν να διασπάσουν πλαστικά μπουκάλια. Τον προηγούμενο Απρίλιο, έρευνα από το University of Texas βρήκε ένζυμα που μπορούν να μεταβολίσουν τη ρητίνη που βρίσκεται στα συνθετικά ρούχα και συσκευασίες.
Αν και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, ο συγκεκριμένος τύπος έρευνας παρουσιάζει κάποιες πολύ συγκεκριμένες δυσκολίες. Καταρχάς, δεν είναι σίγουρο ότι τα ένζυμα των σκουληκιών θα λειτουργήσουν με τον ίδιο τρόπο και σε μεγάλη κλίμακα. Δεύτερον, ο στόχος πριν τη βιομηχανική εφαρμογή είναι η παραγωγή του ενζύμου σε μεγάλες ποσότητες, όχι η εκτροφή σκουληκιών, γεγονός που απαιτεί περαιτέρω έρευνα και τα ανάλογα κονδύλια. Τρίτον, οι βιομηχανικές συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από τις συνθήκες εργαστηρίου, που σημαίνει ότι είτε τα ένζυμα πρέπει είτε να προσαρμοστούν αναλόγως είτε να δημιουργηθούν τεχνητά οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να λειτουργήσουν. Ούτε το να αφεθούν σούπερ-σκουλήκια ελεύθερα σε χωματερές είναι αποτελεσματική λύση, καθώς δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρουν να βρουν άμεσα αρκετό φελιζόλ και δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία σχετικά με το πώς το αποτέλεσμα της διαδικασίας μπορεί να επηρεάσει τη διάσπαση άλλων υλικών.
Μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση που θα μπορούσε θεωρητικά να κυκλοφορήσει στην αγορά πολύ πριν τις εφαρμογές σε μεγάλη κλίμακα είναι τα ατομικά κιτ με σουπερ-σκουλήκια. Υπάρχουν ήδη κιτ με φωλιές για μυρμήγκια και πασχαλίτσες και αρκετός κόσμος εκτρέφει πεταλούδες στο σπίτι. Το πλεονέκτημα των σούπερ σκουληκιών είναι ότι, σε αντίθεση με τα άλλα έντομα, δεν χρειάζονται καν ειδική τροφή- μπορούν απλώς να φάνε το φελιζόλ από τη συσκευασία του παιχνιδιού του Γιωργάκη.
