Πρόσθετα τροφίμων: Πόσο επικίνδυνα είναι και σε τι χρησιμεύουν;

Όλο και πιο συχνά πλέον, στις συσκευασίες πολλών τροφίμων που μεταποιούνται στον βιομηχανικό τομέα, αναφέρονται οι «καθησυχαστικές» λέξεις για τους καταναλωτές, όπως «Χωρίς υδρογονωμένα λίπη, χωρίς φοινικέλαιο, χωρίς βαφές και συντηρητικά». Αυτές είναι μερικές μόνο από τις δηλώσεις που αναγράφονται στις συσκευασίες προκειμένου να τονιστεί ότι τα εν λόγω προϊόντα είναι (ή θα έπρεπε να είναι) πιο υγιεινά.

Εφόσον διαπιστώθηκε ότι ορισμένα πρόσθετα τροφίμων μπορεί να είναι επικίνδυνα για την υγεία, στην πραγματικότητα, η βιομηχανία τροφίμων προσπαθεί να προστατεύσει την υγεία των αγοραστών χωρίς να θυσιάζει τη γεύση των προϊόντων.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πώς οι μέθοδοι συντήρησης-επεξεργασίας των τροφίμων επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου

Τι είναι όμως αυτά τα πρόσθετα τροφίμων και σε τι χρησιμεύουν; Ας δούμε λοιπόν όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε, αναλύοντας τη λίστα με τα πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται περισσότερο, τη λειτουργία τους και τις πιθανές συνέπειες που μπορούν να προκαλέσουν στην υγεία μας.

Τι είναι τα πρόσθετα τροφίμων και σε τι χρησιμεύουν;

Όπως υποδηλώνει ο όρος, τα πρόσθετα τροφίμων είναι βρώσιμες ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα με σκοπό τη βελτίωση της εμφάνισης, της γεύσης, της υφής και της διάρκειας ζωής τους. Υπάρχουν διάφοροι τύποι και ταξινομούνται ανάλογα με τη λειτουργία τους.

Σύμφωνα με την Οδηγία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (89/107 / EEC), όλες εκείνες οι ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα κατά την παραγωγή, επεξεργασία, προετοιμασία, συσκευασία ή αποθήκευση θεωρούνται πρόσθετα τροφίμων, επομένως θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος των τροφίμων.

Μπορούν να προστεθούν σε οποιοδήποτε τρόφιμο και ποτό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά σύμφωνα με το νόμο η παρουσία τους πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα. Στην Ευρώπη προσδιορίζονται με μια συντομογραφία που αποτελείται από το γράμμα Ε ακολουθούμενο από έναν αριθμητικό κωδικό, μαζί με τις πληροφορίες για τη συγκεκριμένη λειτουργία τους (πηκτικό, βαφή, συντηρητικό κ.λπ.)

Αν και πιστεύεται ότι όλα τα πρόσθετα τροφίμων είναι επικίνδυνα επειδή αλλοιώνουν τη γνησιότητα ενός προϊόντος, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν φυσικά πρόσθετα που, σε σύγκριση με τα τεχνητά, δεν προκαλούν παρενέργειες στην υγεία μας και δεν τη θέτουν σε κίνδυνο.

Ένα παράδειγμα είναι η περίπτωση των φυσικών χρωστικών (όπως το παντζάρι ή ο κουρκουμάς ) ή τα πηκτικά όπως το άγαρ-άγαρ, ένας πολυσακχαρίτης που λαμβάνεται από κόκκινα φύκια.

Λίστα πρόσθετων τροφίμων: Κατηγορίες και ταξινομήσεις

Πόσα και ποια είναι τα πρόσθετα τροφίμων; Σύμφωνα με το νόμο, αυτές οι ουσίες χωρίζονται σε 26 κατηγορίες, οι οποίες εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες και όλες προσδιορίζονται με μια συγκεκριμένη συντομογραφία.

Ο κατάλογος των προσθέτων τροφίμων είναι πραγματικά μεγάλος, επομένως σε αυτό το άρθρο θα περιοριστούμε στην αναφορά των διαφόρων κατηγοριών και του τύπου ταξινόμησής τους.

Βαφές

Όπως υποδηλώνει ο όρος, οι βαφές είναι πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται για να δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα σε ένα προϊόν ή να ενισχύσουν το αρχικό του χρώμα . Μπορούν να αποτελούνται από φυσικές ή τεχνητές ουσίες ή να λαμβάνονται από τη χημική τροποποίηση φυσικών ουσιών.

Στην ετικέτα υποδεικνύονται με το γράμμα Ε ακολουθούμενο από έναν αριθμό μεταξύ 100 και 199 με βάση το συγκεκριμένο χρώμα.

Συντηρητικά

Ταυτοποιημένα με μια συντομογραφία μεταξύ E200 - E299, τα συντηρητικά είναι όλες εκείνες οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη του πολλαπλασιασμού παθογόνων βακτηρίων και την παράταση της φυσικής ημερομηνίας λήξης των τροφίμων.

Αντιοξειδωτικά και ρυθμιστές οξύτητας

Εκτός από τις αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα, τα αντιοξειδωτικά πρόσθετα προστίθενται στα προϊόντα για να τα προστατεύσουν από το τάγγισμα και την επιδείνωση του οξειδωτικού στρες, προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια ζωής και η γευστικότητά τους.

Οι ρυθμιστές οξύτητας, από την άλλη πλευρά, είναι ουσίες που τροποποιούν την οξύτητα ή την αλκαλικότητα ενός τροφίμου. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν και οι οξινιστές που, αντίθετα, αυξάνουν την οξύτητα και δίνουν ξινή γεύση στο προϊόν. Αυτά τα πρόσθετα τροφίμων ταξινομούνται με κωδικούς που κυμαίνονται από E300 έως E399.

Γλυκαντικά

Τα γλυκαντικά είναι πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται για να προσδώσουν γλυκύτητα στα τρόφιμα. Χρησιμοποιούνται δηλαδή ως γλυκαντικά και μπορούν να έχουν φυσική και τεχνητή προέλευση. Ταυτίζονται με κωδικούς από Ε950 έως Ε969.

Πυκνωτικά, σταθεροποιητές και γαλακτωματοποιητές

Αυτά τα πρόσθετα τροφίμων ταξινομούνται με κωδικούς μεταξύ E300 και E499, που χρησιμοποιούνται για την πύκνωση, τη σταθεροποίηση με την πάροδο του χρόνου και την ομοιόμορφη ανάμιξή με άλλες μη αναμίξιμες ουσίες (για παράδειγμα λάδι και νερό).

Παράγοντες πηκτωματοποίησης

Είναι κόλλες και ζελέ τροφίμων που χρησιμοποιούνται για να μεταμορφώσουν τη σύσταση του προϊόντος καθιστώντας το παχύρρευστο και ζελατινώδες.

Ενισχυτικά γεύσης

Τα ενισχυτικά γεύσης που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της γεύσης των τροφίμων είναι από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα πρόσθετα τροφίμων στη βιομηχανία τροφίμων. Ταξινομούνται με κωδικούς από Ε600 έως Ε699.

Παράγοντες αντίστασης

Χρησιμοποιούνται σε εύκολα αλλοιώσιμα τρόφιμα για να διατηρούν τα χαρακτηριστικά της συνοχής και της τραγανότητας.

Διογκωτικοί παράγοντες

Οι διογκωτικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται κυρίως σε αρτοσκευάσματα δεν είναι τίποτα άλλο από φυσικές ή χημικές μαγιές που ευνοούν τη διόγκωση και την αύξηση του όγκου μιας ζύμης ή ενός παρασκευάσματος.

Τέλος, υπάρχουν και άλλες λιγότερο γνωστές κατηγορίες προσθέτων τροφίμων, όπως προωθητικά, τροποποιημένα άμυλα, υγραντικά και υποστρώματα, μερικά από τα οποία είναι χρήσιμα για τη βελτίωση του διατροφικού προφίλ ορισμένων τροφίμων.

Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με τα μέταλλα , τις βιταμίνες και τις πρωτεΐνες που προστίθενται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης που προορίζονται για κατανάλωση από όσους ακολουθούν μια vegan διατροφή. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν σημαντικά διατροφικά στηρίγματα, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι δεν είναι όλα τα πρόσθετα τροφίμων επικίνδυνα.

Πρόσθετα τροφίμων: Πόσο επικίνδυνα είναι;

Οι μελέτες για την επικινδυνότητα των προσθέτων τροφίμων είναι πολυάριθμες και συχνές, με σκοπό να επιτραπεί στη βιομηχανία τροφίμων να παράγει τρόφιμα με καλύτερη διάρκεια και γεύση, έχοντας πάντα υπόψη την υγεία.

Μέχρι σήμερα έχει διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχουν επικίνδυνα πρόσθετα τροφίμων για τους καταναλωτές και ότι, όπως επιβεβαιώνει το American Institute for Cancer Research, δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης καρκίνου και της κατανάλωσης τροφίμων με πρόσθετα.

Ωστόσο, ο ρόλος των νιτρωδών και νιτρικών αλάτων, των συντηρητικών που χρησιμοποιούνται στο κρέας για να του δώσουν πιο έντονη γεύση και χρώμα, παραμένει αμφίβολος. Αυτά μπορεί δυνητικά να είναι καρκινογόνα για το ανθρώπινο σώμα, καθώς, δεσμεύοντας με άλλα μόρια και μπορούν να εξελιχθούν σε Ν-νιτροζαμίνες, ενώσεις που είναι τοξικές για το σώμα.

Σε κάθε περίπτωση, καλύτερα να μην υπερβάλλουμε όταν πρόκειται για πρόσθετα τροφίμων και, γενικά, για προστιθέμενες ουσίες, ανεξάρτητα από το αν είναι φυσικές ή όχι. Υπό αυτή την έννοια, ο νόμος καθορίζει τη μέγιστη περιεκτικότητα σε πρόσθετα τροφίμων που μπορεί να περιέχει κάθε προϊόν, με βάση τον τύπο της ίδιας της ουσίας, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη τυχόν παρενεργειών.

Παρόλα αυτά, όμως, καλό είναι να έχετε κατά νου ότι εάν καταναλώνετε πολλά συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα, εξακολουθείτε να κινδυνεύετε να ξεπεράσετε τη μέγιστη επιτρεπόμενη δόση και να εκτεθείτε σε πιθανές συνέπειες για την υγεία.