Οι πολλές επιδράσεις της διατροφής στην υγεία του δέρματος

Αποτελεί το εξωτερικό περίβλημα του σώματος, καλύπτει επιφάνεια περίπου 1,6 τ.μ. στους περισσότερους ενήλικες και αποτελεί περίπου το 15% του συνολικού βάρους του ανθρώπινου σώματος. Ζυγίζει από 10 έως 12 κιλά και εναι το μεγαλύτερο σε όγκο και σε βάρος όργανο του σώματος.

Το δέρμα επιτελεί πλήθος λειτουργιών οι οποίες συνοψίζονται ως εξής:

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Τα 6 πράγματα που κάνω για τις μέρες που χρειάζομαι έξτρα ενέργεια

• Προστασία: Αποτελεί ανατομικό φραγμό μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Είναι το πρώτο εμπόδιο απέναντι σε εξωτερικούς βλαπτικούς παράγοντες, όπως διάφορα χημικά.

• Ρύθμιση θερμότητας : Όταν αυξηθεί η θερμοκρασία του σώματος, προκαλείται διαστολή των αγγείων απελευθερώνοντας θερμότητα μέσω της εκκριτικής λειτουργίας των ιδρωτοποιών αδένων, προκαλώντας εξάτμιση του ιδρώτα και πτώση της θερμοκρασίας. Ενώ σε περίπτωση μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος, τα αγγεία συστέλλονται για να μπορέσουν να διατηρήσουν σταθερή θερμοκρασία, με ταυτόχρονη ελάττωση των εκκρίσεων των ιδρωτοποιών αδένων.

• Απορρόφηση: Το δέρμα επιτρέπει την εκλεκτική διείσδυση διαφόρων ουσιών, κυρίως λιποδιαλυτών. Η απορροφητικότητα λειτουργεί θετικά σε ουσίες όπως είναι τα φάρμακα και τα διάφορα καλλυντικά σκευάσματα και αρνητικά όσον αφορά την διείσδυση τοξικών ουσιών βλαπτικών για τον οργανισμό.

• Αποθήκευση και σύνθεση: Το δέρμα λειτουργεί ως κέντρο αποθήκευσης λιπιδίων και νερού, καθώς και μέσο σύνθεσης της βιταμίνης D.

• Απεκκριτική λειτουργία: Μέσω των εξωκρινών αδένων, αποβάλλονται άχρηστα, μεταβολικά ή μη, προϊόντα του οργανισμού.

• Αισθητήριος λειτουργία: Η αίσθηση της αφής οφείλεται στο μεγάλο αριθμό νευρικών απολήξεων του δέρματος ώστε έτσι να αντιδρά στα διάφορα εξωτερικά ερεθίσματα όπως είναι ο πόνος, η πίεση, το κρύο, η ζέστη κλπ.

Ο ρόλος της διατροφής στην υγειά του δέρματος

Ο καθοριστικός παράγοντας για τη διαφύλαξη της ανθρώπινης υγείας, είναι η ισορροπημένη και σωστή αναλογία των θρεπτικών ουσιών στη διατροφή. Είναι σαφές και ευρύτατα αποδεκτό ότι τα διάφορα θρεπτικά συστατικά που καταναλώνει ο άνθρωπος, όπως οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη ή οι βιταμίνες, εμπλέκονται σε πολυάριθμες μεταβολικές αντιδράσεις από τις οποίες εξαρτώνται άμεσα οι ορμονικές ισορροπίες, οι ανοσολογικές αντιδράσεις, οι διεργασίες αποτοξίνωσης και εν τέλει η συνολική κατάσταση υγείας και ευεξίας του οργανισμού.

Όμως θα ήθελα να τονίσω πως δεν υπάρχουν υγιεινά ή ανθυγιεινά τρόφιμα, αλλά υγιεινή και μη, διατροφή. Όλα τα τρόφιμα επιτρέπονται αρκεί να καταναλώνονται με μέτρο και στις σωστές ποσότητες. Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή αποτελεί το μυστικό της μακροζωίας και της καλής ποιότητας ζωής, με όλα τα οφέλη που αυτή συνακολουθεί.

Μια ισορροπημένη δίαιτα προμηθεύει τον οργανισμό με τις απαραίτητες ποσότητες των θρεπτικών συστατικών, ώστε να συντηρούνται και να λειτουργούν όλα τα συστήματα του. Η ύπαρξη ποικιλίας τροφίμων στη διατροφή ελαχιστοποιεί την πιθανότητα, σημαντικής έλλειψης κάποιου θρεπτικού συστατικού, ακόμη και κάποιου που οι βιολογικές ιδιότητές του δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί.

Ακόμη και τρόφιμα που δεν συνίστανται επί καθημερινής βάσεως, δεν θα πρέπει να αποκλείονται τελείως από τη διατροφή

Όσο αφορά τώρα το δέρμα είναι σαφές πως αποτελεί τον καθρέφτη του οργανισμού. Η λειτουργική και αισθητική κατάσταση του δέρματος επηρεάζεται από πολλούς εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες. Στους εξωτερικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνεται η υπεριώδης ακτινοβολία, τα αλλεργιογόνα, η θερμοκρασία και οι τοξικές ουσίες. Ως εσωτερικοί παράγοντες θεωρούνται η γενετική προδιάθεση, η ορμονολογική και ανοσολογική κατάσταση, το στρες, η ηλικία και φυσικά η διατροφή.

Έτσι λοιπόν η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε πρωτεΐνες, λίπη, υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία καθώς και η κατανάλωση επαρκής ποσότητας υγρών, συνεισφέρει σημαντικά στη διατήρηση της δερματικής υγείας.

Από την άλλη μεριά η ελλιπής διατροφή αποδυναμώνει την άμυνα του οργανισμού και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του δέρματος, όπως η ακμή.

Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών στη διατροφή εμφανίζει συμπτώματα παρόμοια των δερματοπαθειών, όπως ερυθρότητα, κνησμό, ξηρότητα, κ.α. Ενώ η κατάλληλη διατροφή μπορεί να διαδραματίσει προστατευτικό ρόλο κατά της δερματικής γήρανσης.

Με το πέρας της ηλικίας οι ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης μειώνονται και ως αποτέλεσμα δημιουργούνται ρυτίδες. Αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως η βιταμίνη Α, Ε, C, το σελήνιο και τα φλαβονοειδή, μπορούν να καθυστερήσουν τη φυσιολογική γήρανση, ενώ εξουδετερώνουν μερικώς την αρνητική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας και των άλλων παραγόντων που δημιουργούν ελεύθερες ρίζες. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C, προσφέρει σημαντική προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

Οι κυριότερες βιταμίνες που συμβάλουν στο να έχουμε υγιές δέρμα

Η βιταμίνη Α

Η βιταμίνη Α βοηθάει στη διατήρηση της ελαστικότητας του δέρματος. Όταν υπάρχει έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης παρατηρείται ευερεθιστότητα του δέρματος και ξηροδερμία.

Πλούσιες πηγές: ιχθυέλαια, µαργαρίνη, συκώτι, κρόκος αυγού.

Βιταμίνες του συμπλέγματος Β

Οι βιταμίνες Β συμμετέχουν στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Επίσης, είναι απαραίτητες για την υγεία των μαλλιών, του δέρματος, του πεπτικού συστήματος, για τη σύνθεση διάφορων ορμονών και για την καλή κατάσταση των ερυθρών αιμοσφαιριών.

Έλλειψη των βιταμινών του συμπλέγματος Β προκαλεί δυσλειτουργία της λίπανσης του δέρματος. Ενδεικτικά τα συνήθη συμπτώματα έλλειψης της βιοτίνης (Β7) είναι η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η ξηροδερμία και η αλωπεκία. Συχνά παρουσιάζονται νευρολογικές διαταραχές, εξάντληση, πόνοι στους μύες, ανορεξία, εξανθήματα, και ναυτία.

Πλούσιες πηγές σε βιταµίνες του συµπλέγµατος Β είναι τα: πουλερικά, ψάρια, πράσινα λαχανικά, αυγά.

Βιταμίνη C

Η βιταμίνη C βοηθάει στην διατήρηση του κολλαγόνου. Έλλειψη αυτης της βιταμίνης προκαλεί αποδυνάμωση των αιμοφόρων αγγείων και ρήξη των τριχοειδών αγγείων, ώστε και γίνονται ορατοί πολύ μικροί μώλωπες.

Πλούσιες πηγές σε βιταµίνη C είναι τα: εσπεριδοειδή, ντοµάτες, φράουλες, πιπεριές, µπρόκολο, σπανάκι

Βιταμίνη Ε

Η βιταμίνη Ε παρέχει έντονη φωτοπροστατευτική δράση, κυρίως εάν συνδυαστεί με τη C. Από την άλλη μεριά η έλλειψη της Ε επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος, ενώ μειώνεται η αντοχή απέναντι στην ηλιακή ακτινοβολία.

Πλούσιες πηγές σε βιταµίνη Ε είναι: ο σολοµός, όσπρια, αµύγδαλα, φυλλώδ λαχανικά, ελαιόλαδο, σησαµέλαιο.

Άλλοι παράγοντες για την πρόληψη και διατήρηση της υγείας του δέρματος

• Ύπνος: Η διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου επηρεάζει την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού και κατ’ επέκταση του δέρματος. Υπολογίζεται πως ένας ενήλικας άνθρωπος χρειάζεται 7-8 ώρες ύπνου, ημερησίως, αν και η διάρκεια εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία και τα υπάρχοντα παθολογικά προβλήματα Ο ποιοτικός ύπνος επιδρά επιδιορθωτικά επί του δέρματος.

• Κατανάλωση νερού

• Ο ημερήσιος καθαρισμός του προσώπου: Με τον καθαρισμό αομακρύνονται τα νεκρά κύτταρα, οι ρύποι και η σκόνη που συσσωρεύεται στους πόρους του και ενισχύει την ομοιοστασή του. Ο καθαρισμός του προσώπου είναι σημαντικός ειδικά πριν τον ύπνο, όπου ανοίγουν οι δερματικοί πόροι, γεγονός που ευνοεί την είσοδο βακτηρίων και σκόνης

• Η χρήση αντηλιακών σκευασμάτων: Η ηλιακή ακτινοβολία και οι βλαβερές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει στο δέρμα, δεν σχετίζονται με την θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Στη σύγχρονη εποχή, τα αντηλιακά σκευάσματα είναι απαραίτητα ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες. Ένας επιπρόσθετος λόγος χρήσης είναι πως, πλέον, τα περισσότερα ενυδατώνουν το δέρμα

• Διακοπή ή ελάττωση του καπνίσματος: Το κάπνισμα ενοχοποιείται για παθήσεις όπως η ακμή και η ψωρίαση.

• Υιοθέτηση ενός λιγότερου αγχωτικού και κουραστικού τρόπου ζωής.

• Άσκηση: Η συχνή άσκηση αυξάνει την ελαστικότητα του δέρματος, προλαμβάνει τις ρυτίδες και ενισχύει το καρδιαγγειακό σύστημα.

Τέλος μία πρότυπη διατροφή που να υποστηρίζει τη συνολική υγεία του ανθρώπου αλλά και την υγεία του δέρματος δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη μεσογειακή διατροφή.

Οι τροφές που χαρακτηρίζουν τη μεσογειακή διατροφή, όπως το ελαιόλαδο, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί αλλά και τα δημητριακά και τα όσπρια, αποτελούν ωφέλιμες επιλογές και προστατεύουν το δέρμα από γήρανση, καρκίνο, μελάνωμα και διάφορες δερματοπάθειες.