Ο εγκέφαλος και το πεπτικό μας σύστημα είναι στενά συνδεδεμένα. Αυτή η σύνδεση λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις: η ψυχική μας κατάσταση επηρεάζει τις διατροφικές επιλογές που κάνουμε, την πέψη της τροφής και τον μεταβολισμό της, ενώ από την άλλη, η διατροφή μπορεί να επιδεινώσει ή να βελτιώσει την ψυχική μας υγεία.
Αυτή η σχέση είναι πολύπλοκη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ένας από αυτούς είναι η καθημερινή έκθεση στο στρες, που επηρεάζει το πεπτικό, το νευρικό και το ενδοκρινικό μας σύστημα, καθώς και τη μικροχλωρίδα του εντέρου μας.
Αν και η αντίδραση στο στρες είναι ο τρόπος προσαρμογής μας, μακροπρόθεσμα μπορεί να καταπονήσει το σώμα. Τα βήματα που συμβαίνουν περιλαμβάνουν δύο φάσεις της αντίδρασης στο στρες.
Στην πρώτη φάση, υπό την επίδραση του υποθαλάμου, απελευθερώνονται γλυκοκορτικοειδή από την υπόφυση και ακολουθούν η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη από τα επινεφρίδια. Ο σφυγμός μας αυξάνεται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται και το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα ανεβαίνει.
Στη δεύτερη φάση, το σώμα μας προσπαθεί να επαναφέρει τις φυσιολογικές λειτουργίες σε φυσιολογικό επίπεδο μέσω του παρασυμπαθητικού συστήματος, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Ωστόσο, στις μέρες μας, βρισκόμαστε συχνά σε καταστάσεις όπου οι αγχωτικές καταστάσεις επιμένουν ή διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως εργασιακές κρίσεις, προκλήσεις προσωπικής ζωής, ασθένειες, απώλεια εργασίας κ.λπ.
Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα μας μπαίνει σε κατάσταση ετοιμότητας και συνεχίζει να απελευθερώνει ορμόνες του στρες στο αίμα, οδηγώντας σε μακροχρόνια εξάντληση και εξασθενημένη αντίσταση στους στρεσογόνους παράγοντες.
Η συνεχής έκκριση κορτιζόλης διεγείρει την απελευθέρωση ινσουλίνης, επηρεάζοντας άμεσα τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Ο υπερβολικός λιπώδης ιστός δρα ως ερέθισμα στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο στρεσογόνων παραγόντων και συσσώρευσης λίπους. Όλα αυτά συνδέονται με τη διατροφή μας, τις επιλογές που κάνουμε και, τελικά, τη γενική υγεία μας.
Πώς επηρεάζει ο εγκέφαλος το πεπτικό σύστημα
Οι αισθητηριακές πληροφορίες από το πεπτικό σύστημα μεταδίδονται μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, του οποίου οι νευρικές απολήξεις βρίσκονται στα έντερα και αποκρίνονται σε διάφορα ερεθίσματα, όπως πληροφορίες που σχετίζονται με το φαγητό που μόλις φάγαμε, ενεργοποιώντας συγκεκριμένους μηχανισμούς στο πεπτικό σύστημα που διευκολύνουν τη διάσπαση της τροφής.
Μελέτες σε ποντίκια δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια του χρόνιου στρες οι νευρικές απολήξεις του γαστρικού βλεννογόνου γίνονται υπερευαίσθητες και τεταμένες, με αυξημένες συσπάσεις και τεντώματα των μυών του στομάχου. Αυτή η σύσπαση και η διάταση των μυών του στομάχου είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση του κορεσμού και της πείνας, τα οποία μπορεί να σχετίζονται με διαταραχές της όρεξης και τη λειτουργική δυσπεψία.
Επομένως, δεν είναι τυχαίο ότι τα άτομα που εκτίθενται σε χρόνιο στρες παρουσιάζουν συχνά δυσπεψία, που συνοδεύεται από ένταση, πόνο μετά το γεύμα και κοινά συμπτώματα όπως αέρια, φούσκωμα, δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Λόγω της απορρύθμισης των σημάτων κορεσμού και πείνας, ένα άτομο μπορεί να τρώει υπερβολικά ή, αντίθετα, να μην τρώει αρκετά.
Από την άλλη πλευρά, το άγχος επηρεάζει τις διατροφικές μας επιλογές. Μελέτες σε ανθρώπους δείχνουν ότι σε ορισμένα άτομα το ψυχοκοινωνικό στρες μπορεί να αυξήσει τη λαχτάρα για ορισμένα τρόφιμα, όπως γλυκά, γρήγορο φαγητό και άλλα παρόμοια, ενώ άλλα μπορεί να εμφανίσουν απώλεια όρεξης. Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει πόσο μοναδικοί είμαστε και ότι το πώς αντιμετωπίζουμε το άγχος μπορεί να επηρεάσει τις προτιμήσεις μας στην επιλογή γευμάτων.
Τι γίνεται με το εντερικό μικροβίωμα
Το πεπτικό σύστημα κατοικείται από πάνω από 10 τρισεκατομμύρια βακτήρια. Αυτά τα βακτήρια και τα βιολογικά τους προϊόντα επικοινωνούν με τον εγκέφαλό μας και επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας.
Λοιμώξεις, η χρήση αντιβιοτικών και φαρμάκων, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, η έλλειψη ύπνου και το χρόνιο στρες – όλα αυτά μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία στη μικροχλωρίδα του εντέρου, οδηγώντας σε αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου, εμφάνιση διαφόρων ασθενειών, μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία, ακόμη και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Η πρόσφατη έρευνα επικεντρώθηκε στην τροποποίηση της διατροφής και του τρόπου ζωής, καθώς και στη χρήση στοχευμένων καλλιεργειών προβιοτικών, για να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το χρόνιο στρες και τις συνέπειές του.
Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας όταν βρίσκεται σε κατάσταση χρόνιου στρες
Συχνά συνηθίζουμε τόσο πολύ στο άγχος που δεν το παρατηρούμε πια. Κάπως έτσι, προσαρμοζόμαστε σε αυτό, και γίνεται μέρος της καθημερινότητάς μας. Δυστυχώς, αντιμετωπίζουμε το άγχος μόνο όταν αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε άλλα προβλήματα υγείας. Ωστόσο, υπάρχει ένας τρόπος να βοηθήσετε το σώμα σας να αντεπεξέλθει και να απελευθερωθεί από μια στρεσογόνο κατάσταση μέσω της συμπεριφοράς σας.
Από πού να αρχίσετε….
Πρώτον, είναι σημαντικό να ευθυγραμμίσετε τον ύπνο σας με τον κιρκάδιο ρυθμό, διασφαλίζοντας ότι το σώμα ξεκουράζεται από τις 10 μ.μ. έως τις 6 π.μ., απαραίτητο για τη ρύθμιση των ορμονών και την ανάκαμψη του σώματος.
Αφού ξυπνήσετε, θα πρέπει να περνάτε τουλάχιστον μισή ώρα στο φως της ημέρας και το βράδυ, 2 ώρες πριν τον ύπνο, να κλείνετε όλες τις οθόνες, να κάνετε ασκήσεις αναπνοής και χαλάρωσης και διαλογισμό. Αυτό βοηθά στη ρύθμιση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες.
Για τη χαλάρωση του πνευμονογαστρικού νεύρου, οι συστάσεις περιλαμβάνουν ακρόαση μουσικής, γέλιο, παρακολούθηση κωμωδιών, λήψη κρύου ντους και γαργάρες νερού. Ο καθένας θα βρει μια μέθοδο που του ταιριάζει και αρκεί να ακούσετε το σώμα σας για να μάθετε τι σας χαλαρώνει.
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο σε όλα αυτά
Η δυτική διατροφή στην οποία είμαστε εκτεθειμένοι προάγει τη χρόνια φλεγμονή, τη δυσβίωση της μικροχλωρίδας και τη χρόνια έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών ουσιών.
Γι' αυτό το χρυσό πρότυπο για τη διατροφή σε περίπτωση στρες είναι η μεσογειακή. Αυτή η διατροφή είναι πλούσια σε φρέσκα λαχανικά, φρούτα, ψάρια, σπόρους και ξηρούς καρπούς. Μέσω μιας τέτοιας δίαιτας, λαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την ψυχική σας υγεία, όπως αμινοξέα (τυροσίνη, τρυπτοφάνη και γλουταμίνη), μέταλλα (ψευδάργυρος, χαλκός, σίδηρος, ιώδιο, σελήνιο και μαγνήσιο) και βιταμίνες (ιδιαίτερα της ομάδας Β. βιταμίνες: Β1, Β2, Β3, Β6, Β12 και φυλλικό οξύ).
Δεν πρέπει να ξεχνάτε και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση και τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Είναι επίσης καλό να συμπεριλάβετε προβιοτικά τρόφιμα στη διατροφή σας, όπως κεφίρ, γιαούρτι, λαχανικά, που έχουν υποστεί ζύμωση.
Αυτό θα βοηθήσει στη διαφοροποίηση της μικροχλωρίδας του εντέρου και οι φυτικές ίνες από τα λαχανικά και τα φρούτα θα το θρέψουν. Επιπλέον, λόγω της αντίδρασης στο στρες, είναι σημαντικό να μην παραλείπετε γεύματα, καθώς κάτι τέτοιο συμβάλλει σε διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
