Τα 5 φυτά που είναι το μέλλον της διατροφής, στην εποχή της κλιματικής κρίσης

Από τότε που το ανθρώπινο είδος έμαθε να παράγει την τροφή του μέσω της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, οι άνθρωποι έχουν καλλιεργήσει πάνω από 6.000 διαφορετικά είδη φυτών. Σήμερα όμως, μόλις τρία διαφορετικά φυτά - το ρύζι, το σιτάρι και το καλαμπόκι- καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το γεγονός ότι η γεωργία βασίζεται σε τρεις μόλις καλλιέργειες είναι αρκετά προβληματικό, καθώς την καθιστά ευάλωτη σε παράσιτα, ασθένειες και τη διάβρωση του εδάφους, όλα προβλήματα που είναι συχνά στις μονοκαλλιέργειες. Σημαίνει επίσης ότι ο κλάδος είναι ευάλωτος και στην κλιματική αλλαγή, καθώς καλλιέργειες που είναι ανθεκτικές στην ξηρασία, τη ζέστη και τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν παραμεληθεί.

GREEN

Σιτηρά, καφές, μήλα και άλλες τροφές σε έλλειψη λόγω της κλιματικής κρίσης

Με τις επιπτώσεις τη κλιματικής αλλαγής να είναι πλέον ξεκάθαρες, γεωργοί από όλο τον κόσμο κάνουν στροφή σε αρχαίες ποικιλίες και προσπαθούν να δημιουργήσουν νέα, πιο ανθεκτικά υβρίδια με υψηλή διατροφική αξία. Τα παρακάτω φυτά ανήκουν σε αυτή την κατηγορία: πρόκειται για αρχαία είδη που έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες μεγάλου μέρους του πληθυσμού όταν η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας καταστρέψει άλλες, λιγότερο ανθεκτικές καλλιέργειες.

Αμάραντος

Από τα φύλλα μέχρι τους σπόρους, ολόκληρο το φυτό είναι βρώσιμο και γι’αυτό το λόγο αποτελούσε δημοφιλή καλλιέργεια στην Αφρική και την Ασία, όπου τρωγόταν σαν λαχανικό, αλλά και στη Βόρεια Αμερική, όπου οι Ιθαγενείς έτρωγαν τους σπόρους όπως την κινόα και το φαγόπυρο. Τα φύλλα μπορούν να σωταριστούν, ενώ οι σπόροι μπορούν να ψηθούν και να φαγωθούν με μέλι ή γάλα. Ο αμάραντος περιέχει και τα 9 αμινοξέα που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός, κανοντάς τον μια ολοκληρωμένη πρωτεΐνη.

Στη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, οι Ισπανοί αποικιοκράτες απαγόρευσαν την καλλιέργεια αμάραντου, αλλά το φυτό συνέχισε να φυτρώνει σαν αγριόχορτο και κάποιες οικογένειες φύλαξαν τους σπόρους για τους απογόνους του.

Στην Ευρώπη, την πρωτιά στην παραγωγή αμάρανθου έχει η Ουκρανία.

Φόνιο

Οι αγρότες στη δυτική Αφρική καλλιεργούν το φόνιο, ένα είδος κεχριού με γεύση που πλησιάζει το κουσκούς ή την κινόα, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στη Σενεγάλη, τη Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι ήταν φαγητό για ειδικές περιστάσεις, ενώ σε άλλες χώρες το θεωρούσαν την τροφή των βασιλιάδων.

Σήμερα το φόνιο κερδίζει και πάλι δημοφιλία λόγω της ανθεκτικότητάς του, καθώς μπορεί να επιβιώσει περιόδους ξηρασίας και να μεγαλώσει σε φτωχό έδαφος. Από άποψη διατροφής, έχει υψηλή διατροφική αξία, χαμηλό γλυκεμικό δείκτη και δεν περιέχει γλουτένη.

Μαυρομάτικα φασόλια

Ένα από τα προτερήματα της γνωστής αυτής ποικιλίας φασολιών είναι ότι ολόκληρο το φυτό είναι βρώσιμο- παρόλο που ιστορικά τρώμε κυρίως τους σπόρους, και τα φύλλα και τα κελύφη είναι καλές πηγές πρωτεΐνης.

Τη δεκαετία του 1940 στις ΗΠΑ καλλιεργούνταν πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα με μαυρομάτικα φασόλια, αν και τα περισσότερα προορίζονταν για ζωοτροφές. Πολλούς αιώνες νωρίτερα, μεγάλωναν στη δυτική Αφρική και οι ειδικοί αναζητούν τρόπο να το εισάγουν και στη Νότια Αμερική, σε περίπτωση που στο μέλλον χρειαστούν υποκατάστατα για τα μαύρα φασόλια και τα φασόλια πίντο.

Τάρο

Το τάρο είναι μία εδώδιμη ρίζα που καλλιεργείται κυρίως στη νοτιοανατολική Ασία και την Πολυνησία. Καθώς όμως η θερμοκρασία έχει αυξηθεί παντού, αγρότες στις ΗΠΑ προσπαθούν να προσαρμόσουν τον κύκλο του τροπικού φυτού και από πολυετές να το μετατρέψουν σε μονοετές που ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα, διότι διαφορετικά δεν θα μπορέσει να επιβιώσει τους αμερικάνικους χειμώνες.

Όπως και τα προηγούμενα φυτά, έτσι και το τάρο δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά εισάγεται για πρώτη φορά στα τροφικά συστήματα των ΗΠΑ.

Κέρνζα

Η κέρνζα είναι ένα φυτό που καλλιεργήθηκε συγκεκριμένα για να αντέξει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να περιορίσει τις συνέπειες της καλλιέργειας σιτηρών. Είναι ένα πολυετές δημητριακό που μπορεί να αντικαταστήσει τα μονοετή φυτά όπως το σιτάρι και αναπτύχθηκε από το Land Institute, έναν μη-κερδοφόρο ερευνητικό οργανισμό στο Κάνσας. Οι επιστήμονες προσπαθούν ακόμα να αυξήσουν την αποδοτικότητα του φυτού, αλλά στη Μινεσότα, το Κάνσας και τη Μοντάνα καλλιεργούνται πάνω από 1,6 χιλιάδες στρέμματα κέρνζα.