ΔΕΠΥ: Γιατί μπορεί να δυσκολέψει τις διατροφικές σου συνήθειες και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό
Τζουλιάννα Καρνέζη
15 Σεπτεμβρίου 2023
Τα άτομα με ΔΕΠΥ γνωρίζουν πόσο πολύ αυτή η πάθηση μπορεί να επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής τους – από το πόσο καλά τα πηγαίνουν στο σχολείο μέχρι τις σχέσεις τους. Ωστόσο, πολλά άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να μην γνωρίζουν ότι μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές τους συνήθειες, οι οποίες αν αφεθούν ανεξέλεγκτες θα μπορούσαν τελικά να επηρεάσουν την ψυχική και σωματική τους υγεία .
Μερικά από τα πιο κοινά προβλήματα είναι η υπερβολική προσήλωση και η υπερφαγία. Η υπερβολική προσήλωση είναι μια έντονη προσήλωση σε ορισμένες δραστηριότητες ή ενδιαφέροντα, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και τις διατροφικές συνήθειες. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί μπορεί να τρώνε μόνο ένα συγκεκριμένο φαγητό ή γεύμα, μέχρι να το βαρεθούν προχωρήσουν σε διαφορετικό φαγητό ή γεύμα.
Μελέτες έχουν επίσης δείξει μια συσχέτιση μεταξύ της ΔΕΠΥ και ορισμένων διατροφικών διαταραχών , με τη διαταραχή της υπερφαγίας να είναι μια από τις πιο κοινές. Η διαταραχή της υπερφαγίας είναι όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφών σε σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη και όταν δεν πεινούν. Υπολογίζεται ότι σχεδόν το ένα τρίτο των ανθρώπων που έχουν διαταραχή υπερφαγίας έχουν επίσης ΔΕΠΥ .
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να τρώνε υπερβολικά για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για διέγερση. Η υπερφαγία μπορεί επίσης να συμβεί επειδή η ΔΕΠΥ δυσκολεύει τους ανθρώπους να έχουν αυτοέλεγχο και αυτορρύθμιση, που σημαίνει ότι μπορεί να είναι πιο πιθανό να τρώνε υπερβολικά εάν αισθάνονται λυπημένοι ή θυμωμένοι και μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο να καταλάβουν πότε έχουν χορτάσει.
Ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η υπερφαγία σε άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να αποδοθεί σε μια αυξημένη απόκριση νευρικής ανταμοιβής στο φαγητό και όχι στην παρορμητικότητα. Αυτό συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος εκτίθεται σε ένα ερέθισμα που ανταποκρίνεται απελευθερώνοντας αυξημένη ποσότητα ντοπαμίνης, μια χημική ουσία που σχετίζεται με την ανταμοιβή και την ευχαρίστηση . Ωστόσο, η παρορμητικότητα (άλλο σύμπτωμα της ΔΕΠΥ) μπορεί επίσης να οδηγήσει τους ανθρώπους στην υπερκατανάλωση τροφής – ειδικά σε τρόφιμα που είναι ανθυγιεινά.
Ορισμένα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ μπορούν επίσης να καταστείλουν την όρεξη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αλλά καθώς τα αποτελέσματα του φαρμάκου εξαφανίζονται το βράδυ, η όρεξη αυξάνεται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία.
Τα αισθητηριακά προβλήματα μπορεί επίσης να εξηγούν γιατί ορισμένα άτομα με ΔΕΠΥ τείνουν να τρώνε ή να αποφεύγουν ορισμένα τρόφιμα. Ορισμένες υφές ή μυρωδιές μπορεί να προκαλέσουν υπερφόρτωση των αισθήσεων, καθιστώντας δύσκολο για τα άτομα με ΔΕΠΥ να τα καταναλώσουν – οδηγώντας στην πλήρη αποφυγή αυτών των τροφών ή ομάδων τροφίμων.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ τείνουν να έλκονται προς τα πρόχειρα τρόφιμα, ειδικά τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ζάχαρη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη διεγείρουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης.
Τα άτομα με ΔΕΠΥ έχουν χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης με αποτέλεσμα να την αναζητούν περισσότερο. Και δεδομένου ότι η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων υδατανθράκων (όπως τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη) πυροδοτεί μια έκρηξη ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που τείνουν να καταναλώνουν αυτά τα τρόφιμα.
Τι γίνεται με τη διατροφή;
Η έλλειψη ποικιλίας στη διατροφή ή η κατανάλωση μόνο τροφών που μπορεί να είναι πλούσιες σε ζάχαρη, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά προβλημάτων υγείας από ανεπάρκειες βιταμινών έως και παχυσαρκία . Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη μπορεί επίσης να επηρεάσουν τα επίπεδα ενέργειας και τη διάθεση.
Ορισμένες προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα τρόφιμα, για παράδειγμα, εξαιρετικά επεξεργασμένα, πρόσθετα και συντηρητικά, μπορεί επίσης να αλλάξουν τη συμπεριφορά και τη γνωστική ανάπτυξη .
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι διατροφικές ελλείψεις μπορεί να επηρεάσουν τη συμπεριφορά και τη γνωστική λειτουργία σε άτομα με ΔΕΠΥ. Η βιταμίνη D και το μαγνήσιο ιδιαίτερα είναι σημαντικά, με την έρευνα να δείχνει ότι μπορεί να βελτιώσουν την προσοχή και να μειώσουν κάπως την υπερκινητικότητα. Η βιταμίνη D μπορεί επίσης να επηρεάσει τον τρόπο που σχηματίζεται η ντοπαμίνη στον εγκέφαλο .
Όμως, παρόλο που η ΔΕΠΥ μπορεί να δυσκολέψει τον έλεγχο των διατροφικών συνηθειών, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε την κατάσταση. Εδώ είναι μερικά από αυτά:
Αγορά και προγραμματισμός γευμάτων για την επόμενη εβδομάδα. Ο προγραμματισμός γευμάτων καθιστά ευκολότερο να αποφασίσετε τι και πότε θα φάτε και μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε την αγορά ή την υπερφαγία ανθυγιεινών, επεξεργασμένων τροφίμων.
Τρώτε μικρά αλλά θρεπτικά γεύματα όλη την ημέρα. Εάν αυτά είναι προγραμματισμένα, μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τα ανθυγιεινά σνακ. Μια ισορροπία πρωτεϊνών και σύνθετων υδατανθράκων (όπως κοτόπουλο, φασόλια ή δημητριακά ολικής αλέσεως) θα σας βοηθήσει να λάβετε αρκετά σωστά θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες, αλλά και να αισθάνεστε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Συμπληρώστε ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα. Τα άτομα με ΔΕΠΥ είναι πιο πιθανό να έχουν έλλειψη σε ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως τα ωμέγα-3, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι σημαντικά για τη διασφάλιση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου, του σώματος και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αν και μπορεί να μην είναι πάντα εύκολο να προσαρμόσετε τη διατροφή σας, η συνεργασία με έναν ειδικό, η βοήθεια από ένα αγαπημένο σας πρόσωπο ή ακόμη και η χρήση ενός ημερήσιου προγραμματιστή γευμάτων μπορεί να σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε. Ακόμη και αν κάνετε μερικές μικρές αλλαγές στις καθημερινές σας διατροφικές συνήθειες μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην υγεία σας μακροπρόθεσμα.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
