Πώς να καταλάβεις εάν έχεις ευαίσθητο στομάχι και τι να κάνεις γι’ αυτό
Τζουλιάννα Καρνέζη
28 Μαρτίου 2024
Οι περισσότεροι από εμάς είχαμε περιστασιακά με άστατο στομάχι. Αλλά αν νιώθετε ότι έχετε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο στομάχι - οι κράμπες, η αδιαθεσία ή άλλα συμπτώματα του γαστρεντερικού αποτελούν μέρος της καθημερινότητά σας - αξίζει να δώσετε προσοχή.
Συχνά, η ευαισθησία του στομάχου είναι στην πραγματικότητα ένα αδιάγνωστο πρόβλημα του γαστρεντερικού συστήματος. Ανακαλύπτοντας τι βρίσκεται τη ρίζα των συμπτωμάτων και βρίσκοντας τη σωστή θεραπεία ή αλλαγές στον τρόπο ζωής, θα μπορούσατε να διώξετε οριστικά το φούσκωμα, τα αέρια, τις κράμπες, τη ναυτία κ.λπ..
Τι είναι ακριβώς ένα ευαίσθητο πεπτικό σύστημα
Ο όρος «ευαίσθητο στομάχι» δεν είναι κλινική διάγνωση. Αντίθετα, αυτός ο μη ιατρικός όρος χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει ένα στομάχι που τείνει να αναστατώνεται πιο εύκολα από ό,τι είναι το φυσιολογικό.
Αυτό που συνήθως εννοούν οι άνθρωποι είναι ότι αφού φάνε, παρουσιάζουν κοιλιακά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να διαφέρουν ως προς τον τύπο και τη σοβαρότητα. Για κάποιους, τα προβλήματα τείνουν να έρχονται και να φεύγουν, ενώ άλλοι βιώνουν καθημερινό πόνο και αναστάτωση.
Συμπτώματα ευαίσθητου στομάχου
Πώς ακριβώς είναι η ευαισθησία του στομάχου; Εξαρτάται από ποιον ρωτάτε. Επειδή είναι ένα πρόβλημα με πολλές διαφορετικές αιτίες, οι άνθρωποι θα εμφανίσουν διαφορετικές ομάδες συμπτωμάτων, με ποικίλες εντάσεις. Ωστόσο, τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακές κράμπες
- Κοιλιακή δυσφορία ή πόνος
- Δυσκοιλιότητα
- Υπερβολικό ρέψιμο
- Αισθάνεστε πολύ χορτάτοι μετά την κατανάλωση μικρότερης από την κανονική ποσότητα φαγητού
- Αέρια ή φούσκωμα
- Καούρα
- Χαλαρά κόπρανα ή διάρροια
- Ναυτία
- Πρησμένο στομάχι
- Εμετός
Τι προκαλεί το ευαίσθητο στομάχι;
Τα περισσότερα άτομα με ευαισθησία στο στομάχι έχουν κάποιο πρόβλημα του γαστρεντερικού συστήματος που δεν έχει αντιμετωπιστεί (ή δεν αντιμετωπίζεται σωστά). Ο μόνος τρόπος για να μάθετε με βεβαιότητα τι προκαλεί την ευαισθησία σας είναι να αξιολογήσετε τα συμπτώματά σας. Τούτου λεχθέντος, εδώ είναι μερικοί πιθανοί ένοχοι.
Δυσανεξία στη λακτόζη
Τα άτομα που έχουν αυτή την πάθηση δεν μπορούν να αφομοιώσουν τη λακτόζη, τη φυσική ζάχαρη που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά. Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση τροφών που περιέχουν λακτόζη μπορεί να προκαλέσει κράμπες, φούσκωμα και διάρροια. Είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες ευαισθησίας στο στομάχι και συχνά δεν εντοπίζεται.
Σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να προστίθεται γάλα, οπότε αν δεν δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στις ετικέτες των τροφίμων, μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπίσετε μια σχέση μεταξύ ορισμένων τροφικών ερεθισμάτων και των συμπτωμάτων σας.
Πολλοί ενήλικες έχουν κάποιο βαθμό δυσανεξίας στη λακτόζη. Η κλινική του Κλίβελαντ αναφέρει ότι περίπου το 36% των Αμερικανών και το 68% των ενηλίκων παγκοσμίως έχουν πρόβλημα στην πέψη της λακτόζης.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η παλινδρόμηση οξέος συμβαίνει όταν το οξύ από το στομάχι ρέει προς τα πάνω στον οισοφάγο, προκαλώντας καούρα και πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα. Το πρόβλημα συχνά προκαλείται από την κατανάλωση πικάντικων, λιπαρών ή όξινων τροφών και μπορεί να είναι χειρότερο όταν ξαπλώνετε λίγο μετά το φαγητό. Όταν ένα άτομο εμφανίζει παλινδρόμηση περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα, θεωρείται ότι έχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Γαστροπάρεση
Αυτή η κατάσταση επηρεάζει τους μύες του στομάχου και επιβραδύνει ή αποτρέπει την κανονική κένωση του στομάχου, οδηγώντας σε ναυτία ή άβολη πληρότητα μετά από φαγητό ακόμη και σε μικρές ποσότητες. Μπορεί να είναι παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων (όπως αντικαταθλιπτικά, οπιοειδή ή φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση ) ή να εμφανιστεί ως επιπλοκή από διαβήτη ή από τις χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά.
Έλκος στομάχου
Τα έλκη είναι πληγές που σχηματίζονται στην επένδυση του γαστρεντερικού σωλήνα και προκαλούν συμπτώματα όπως κάψιμο, φούσκωμα, ρέψιμο, άβολη πληρότητα και ναυτία, ειδικά μετά την κατανάλωση λιπαρών τροφών. Μπορεί να προκληθούν από βακτηριακή λοίμωξη ή από πολύ συχνή λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ).
Λειτουργική δυσπεψία
Αυτός ο όρος περιγράφει κοιλιακά συμπτώματα, όπως πόνο ή κάψιμο, φούσκωμα, ρέψιμο ή αίσθημα κορεσμού μετά από λίγο φαγητό, που δεν έχουν προφανή αιτία. Μπορεί να είναι βραχύβια ή μεγάλης διάρκειας.
Οισοφαγική υπερευαισθησία
Τα άτομα με υπερευαισθησία του οισοφάγου αισθάνονται δυσφορία ή πόνο όταν παρουσιάζουν φυσιολογικές ποσότητες οξέος ή αερίου στον οισοφάγο ή στο στομάχι. Δεν υπάρχει κανένα σωματικό πρόβλημα, αλλά τα νεύρα είναι υπερευαίσθητα. Τα συμπτώματα μοιάζουν πολύ με ΓΟΠ: Καούρα, πόνος στο στήθος ή αίσθημα ότι κάτι έχει κολλήσει στο λαιμό που κάνει πιο δύσκολη την κατάποση.
Κοιλιοκάκη
Μια αυτοάνοση διαταραχή, η κοιλιοκάκη εμφανίζεται όταν ένα άτομο εμφανίζει φλεγμονή του γαστρεντερικού σωλήνα από την κατανάλωση γλουτένης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη ή το κριθάρι. (Είναι μύθος ότι η κοιλιοκάκη είναι τροφική αλλεργία.)
Η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει διάρροια, φούσκωμα, αέρια και κόπωση και με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του λεπτού εντέρου. Είναι μια άλλη συχνά αδιάγνωστη αιτία ευαισθησίας στο στομάχι. Δεδομένου ότι η γλουτένη βρίσκεται σε τόσα πολλά τρόφιμα, μπορεί να είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να συνδέσουν τις κουκκίδες μεταξύ της διατροφής τους και των συμπτωμάτων τους.
Βακτηριακή υπερανάπτυξη λεπτού εντέρου (SIBO)
Το SIBO αναπτύσσεται όταν υπερβολικές ποσότητες βακτηρίων κατοικούν στο λεπτό έντερο. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν τα τρόφιμα ή τα απόβλητα κινούνται μέσω του γαστρεντερικού σωλήνα πιο αργά από ό,τι το φυσιολογικό, κάτι που μερικές φορές συμβαίνει μετά από χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά. Το SIBO μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων, όπως πόνο, ναυτία, φούσκωμα, απώλεια όρεξης, διάρροια και αίσθημα άβολης πληρότητας μετά τα γεύματα.
Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)
Το IBD είναι ένας γενικός όρος για διαταραχές που περιλαμβάνουν τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα , που χαρακτηρίζονται και οι δύο από φλεγμονή του γαστρεντερικού σωλήνα. Και τα δύο μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως διάρροια, κόπωση, πόνο , κράμπες, αιματηρά κόπρανα, απώλεια όρεξης και ακούσια απώλεια βάρους. Τα συμπτώματα τείνουν να έρχονται και να παρέρχονται και μπορεί να ξεσπάσουν απροσδόκητα.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
Το IBS είναι ένα σύμπλεγμα συμπτωμάτων του γαστρεντερικού συστήματος που προκαλούν στομαχόπονο και κράμπες, φούσκωμα, αέρια και διάρροια ή δυσκοιλιότητα (ή και τα δύο). Τα συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να παρέρχονται, αλλά συχνά προκαλούνται από ορισμένα τρόφιμα ή ποτά (όπως σιτάρι, γαλακτοκομικά, εσπεριδοειδή ή φασόλια) και μπορεί να επιδεινωθούν από το στρες. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί χρόνος για τη διάγνωση, καθώς το IBS συχνά συγχέεται με άλλες καταστάσεις όπως η τροφική δυσανεξία, η κοιλιοκάκη ή ακόμα και η ινομυαλγία .
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου vs ευαίσθητου στομάχου: Πώς να καταλάβετε τη διαφορά
Ενώ ένα ευαίσθητο στομάχι μπορεί να έχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, από ναυτία έως κράμπες μετά το φαγητό, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου έχει συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως πόνος στο στομάχι, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Όταν οι άνθρωποι έχουν κοιλιακό άλγος και δυσφορία και αλλαγές στις κενώσεις τους (πόνος, συχνότητα ή συνέπεια) τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες, οι γιατροί μπορεί να διαγνώσουν IBS.
Ωστόσο, η ικανοποίηση αυτών των κριτηρίων από μόνη της δεν αρκεί για τη διάγνωση. Δεν υπάρχουν επίσημες εξετάσεις για το IBS και επίσης έχει κοινά συμπτώματα με διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, όπως κοιλιοκάκη και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD), που μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες επιπλοκές χωρίς τη σωστή θεραπεία.
Έτσι, ένα άτομο με συμπτώματα παρόμοια με το IBS θα πρέπει συνήθως να υποβληθεί σε εξετάσεις για πράγματα όπως η κοιλιοκάκη και η IBD πρώτα , για να αποκλειστούν. Αν κάποιος ανησυχεί ότι μπορεί να έχει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, θα πρέπει να δει τον γιατρό του για να ελεγχθεί και να βεβαιωθεί ότι δεν είναι κάτι πιο σοβαρό.
Θεραπεία ευαίσθητου στομάχου
Ανάλογα με τη διάγνωσή σας, ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής (όπως να τρώτε τροφές που προάγουν την υγεία του εντέρου σας ) ή άλλες θεραπείες για να διατηρήσετε τα συμπτώματά σας υπό έλεγχο και να μειώσετε τις πιθανότητες για μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
Φάρμακα για ευαίσθητο στομάχι
Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στη διαχείριση ή ακόμα και στην εξάλειψη των συμπτωμάτων σας.
Διατροφικές αλλαγές για την ευαισθησία του στομάχου
Η προσαρμογή του διατροφικού σας μοτίβου ή η αποφυγή ορισμένων τροφών μπορεί να βοηθήσει τα στομαχικά σας συμπτώματα, ανάλογα με το τι τα προκαλεί. Για παράδειγμα:
Μικρότερα, πιο συχνά γεύματα. Αυτό μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει να κρατηθούν υπό έλεγχο τα συμπτώματα που σχετίζονται με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή λειτουργική δυσπεψία.
Αποφυγή ορισμένων τροφών
Για παράδειγμα, η έρευνα διαπιστώνει ότι μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP , η οποία περιορίζει τα τρόφιμα που περιέχουν συγκεκριμένους υδατάνθρακες, μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με IBS να αισθανθούν καλύτερα. Όσοι πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή λειτουργική δυσπεψία μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα περιορίζοντας τα πικάντικα τρόφιμα.
Χωρίς γλουτένη
Όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη πρέπει να αποφεύγουν αυστηρά οποιαδήποτε τροφή που περιέχει γλουτένη.
Η καλύτερη δίαιτα για ευαίσθητο στομάχι
Αν το ευαίσθητο στομάχι είναι αποτέλεσμα τροφικής ευαισθησίας ή δυσανεξίας ή πυροδοτείται από ορισμένα τρόφιμα, τότε η καλύτερη δίαιτα για εσάς είναι αυτή που αποφεύγει αυτές τις τροφές. Τούτου λεχθέντος, η υγιεινή διατροφή συνολικά μπορεί να βοηθήσει το πεπτικό σας σύστημα να λειτουργήσει όσο το δυνατόν καλύτερα, κάτι που μπορεί να ανακουφίσει ορισμένα συμπτώματα.
Η έρευνα δείχνει ότι οι δίαιτες πλούσιες σε φυτικές τροφές (όπως μια δίαιτα μεσογειακού τύπου ή ακόμα και μια χορτοφαγική διατροφή ) μπορούν να υποστηρίξουν το μικροβίωμα του εντέρου και την υγεία του γαστρεντερικού σωλήνα συνολικά.
Όσο για το ποιες τροφές να αποφεύγετε; Ανεξάρτητα από τα συμπτώματά σας ή την τελική διάγνωση, η έρευνα δείχνει ότι ορισμένα πρότυπα διατροφής μπορούν να διαταράξουν το μικροβίωμα του εντέρου και να αυξήσουν τον κίνδυνο για φλεγμονή, καθώς και ορισμένες πεπτικές διαταραχές όπως η IBD. Αξίζει να περιορίσετε:
- Τηγανητά φαγητά
- Σνακ με υψηλή επεξεργασία ή ζάχαρη, όπως πατατάκια ή μπισκότα
- Κόκκινο κρέας
- Εξαιρετικά επεξεργασμένα δημητριακά
- Ροφήματα με ζάχαρη
Και φυσικά, αν διαπιστώσετε ότι ορισμένες τροφές φαίνεται να προκαλούν δυσάρεστα συμπτώματα, είναι πάντα καλή ιδέα να τα αποφύγετε. Ανάλογα με την κατάστασή σας, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Λιπαρά τρόφιμα, πικάντικα τρόφιμα, εσπεριδοειδή, ντομάτες, αλκοόλ ή καφεΐνη, για άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, έλκη ή λειτουργική δυσπεψία
- Τροφές που περιέχουν γλουτένη όπως ψωμί, ζυμαρικά ή αρτοσκευάσματα, για άτομα με κοιλιοκάκη
- Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε FODMAP , για ορισμένα άτομα με IBS ή IBD
- Τροφές που περιέχουν λακτόζη, όπως γάλα, γιαούρτι ή μαλακά τυριά, για άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη
Μπορείτε να «ενδυναμώσετε» ένα αδύναμο ή ευαίσθητο στομάχι;
Τα στομαχικά προβλήματα όπως λοιμώξεις ή έλκη θα υποχωρήσουν με την πάροδο του χρόνου. Αλλά δεν μπορούν όλοι να αλλάξουν την ικανότητά τους να ανέχονται ορισμένα τρόφιμα. Ένα άτομο με παλινδρόμηση οξέος μπορεί να χρειάζεται πάντα να αποφεύγει τη σάλτσα ντομάτας, για παράδειγμα, ενώ κάποιος με κοιλιοκάκη θα πρέπει να ακολουθεί μια δίαιτα χωρίς γλουτένη εφ' όρου ζωής. Τούτου λεχθέντος, η λήψη της σωστής θεραπείας για την ευαισθησία σας μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα και να ελαχιστοποιήσετε τα συμπτώματά σας όσο το δυνατόν περισσότερο.
Με τον καιρό, μπορεί να έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερα εργαλεία. Οι ειδικοί ερευνούν πώς τα προβιοτικά μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του μικροβιώματος του εντέρου και με τη σειρά τους, να διαχειριστούν ή να θεραπεύσουν καλύτερα ένα ευρύ φάσμα παθήσεων του γαστρεντερικού σωλήνα.
Πολλοί άνθρωποι που έχουν προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος έχουν μικρότερη ποικιλία βακτηρίων στο μικροβίωμα τους. Η προσθήκη των κατάλληλων προβιοτικών θα μπορούσε να αυξήσει αυτή την ποικιλομορφία ή τα στελέχη που είναι ελλιπή.
Στην περίπτωση του IBS, προβιοτικά στελέχη συμπεριλαμβανομένων των B. coagulans , L. plantarum , S. boulardii και S. cerevisiae έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα, αναφέρει μια πρόσφατη ανασκόπηση και ανάλυση.
Και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα προβιοτικά μπορεί να είναι ωφέλιμα για τη νόσο του Crohn . Αλλά δεν γνωρίζουμε για πολλά άλλα προβλήματα γαστρεντερικού συστήματος και η λήψη ενός τυχαίου προβιοτικού συμπληρώματος είναι απίθανο να ανακουφίσει τα συμπτώματά σας.
Το να νιώθετε περίεργα το στομάχι σας για λίγες μέρες ή μια εβδομάδα μάλλον δεν είναι κάτι που πρέπει να σας ανησυχεί. Αλλά θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν τα συμπτώματά σας διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες ή εάν είναι σοβαρά.
Οποιοδήποτε αίμα στα κόπρανα, εάν το φαγητό κολλάει καθώς καταπίνετε, κάνετε έμετο για περισσότερες από μία ή δύο ημέρες ή έχετε ακούσια απώλεια βάρους, όλα αυτά είναι κόκκινα σημάδια.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.