Η Iman μιλά για τον David Bowie, το μυστικό που μαλακώνει το πένθος και τον φεμινισμό που οφείλει στη μητέρα της
Κλέλια Φατούρου
15 Δεκεμβρίου 2022
Το όνομα Iman σου προκαλεί μία ανατριχίλα, γατί φέρνεις πάντα στο μυαλό σου αυτό το εντυπωσιακό πρόσωπο, την ψηλόλιγνη σιλουέτα, τις αμέτρητες ιδιότητές της και το ότι υπήρξε με τον David Bowie για 24 χρόνια, μέχρι που τους χώρισε ο θάνατος.
Η Iman Mohamed Abdulmajid γεννήθηκε στη Σομαλία πριν από 67 χρόνια (πού να το πεις και ποιος να το πιστέψει;) σε μία εποχή όπου η χώρα της ήταν ιταλική αποικία. Ο πατέρας της ήταν δάσκαλος και η μαμά της σπούδαζε για να γίνει νοσοκόμα. Αυτό από μόνο του ήταν αρκετό για να την κάνει να ξεχωρίσει από τις περισσότερες γυναίκες μίας μουσουλμανικής κοινότητας, τη δεκαετία του '50.
Όταν την έστειλε σε Καθολικό σχολείο (το μόνο καλό για κορίτσια) και έβλεπε τους γονείς της μόνο τα Σαββατοκύριακα, την κατηγόρησε. Μετά έμαθε ότι είχε πουλήσει τα κοσμήματά της για να της δώσει τη μόρφωση που της άξιζε. «Όλα όσα είμαι, ξεκίνησαν τότε. Αυτό διαμόρφωσε όλη τη βάση του φεμινισμού μου», λέει σήμερα στη βρετανική Vogue. Χρειάστηκε να αλλάξουν τόπο αρκετές φορές. Ο πατέρας της έγινε πρέσβης της Μέσης Ανατολής, και έπρεπε να πάνε στο Σουδάν, τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο. Το 1969, το πραξικόπημα στη Σομαλία τους γύρισε στο σπίτι, όπου είδε ανθρώπους να εκτελούνται, γυναίκες να βιάζονται και να εκδίδονται με το ζόρι.
Μέχρι τότε, η Iman μιλούσε ήδη γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά, αραβικά και σουαχίλι. Σπούδαζε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Ναιρόμπι και σέρβιρε σε ξενοδοχεία, μεταφράζοντας μπροσούρες στα ιταλικά για τους τουρίστες. Την ανακάλυψε ο Αμερικανός φωτογράφος Peter Beard στον δρόμο και τη ρώτησε αν έχει βγει ποτέ φωτογραφία. «Όχι πάλι Θεέ μου, σκέφτηκα. Οι λευκοί νομίζουν ότι οι Αφρικανοί δεν έχουν δει ποτέ κάμερα στη ζωή τους. Όταν μου είπε ότι θα με πληρώσει, ζήτησα 8 χιλιάδες δολάρια για τα δίδακτρα της σχολής. Δεν δίστασα». Ο ίδιος ο φωτογράφος βέβαια είχε πει ότι την πέτυχε ενώ βοσκούσε κατσίκες, κρυμμένη πίσω από έναν θάμνο, χωρίς να ξέρει λέξη Αγγλικά. Oh well.
Όλη αυτή η αυτοπεποίθηση προερχόταν απευθείας από τη μητέρα της. «Μου έλεγε πάντα να ξέρω την αξία μου, αλλιώς θα μου πουν οι άλλοι ποια είναι. Όχι μόνο στις δουλειές, αλλά και στις σχέσεις. Αν δεν με εξυπηρετεί, να φεύγω. Και ήξερα πάντα ποια ήταν η αξία μου».
Το 1989 αποχώρησε από το μόντελινγκ γιατί πολύ απλά ήθελε να την παίρνουν πιο σοβαρά. Το 1994 λάνσαρε τη δική της σειρά καλλυντικών, Iman Cosmetics, που απευθυνόταν σε γυναίκες κάθε χρώματος. Όταν τα πράγματα σταμάτησαν να πηγαίνουν όπως τα είχε φανταστεί, αποχώρησε. Μερικά χρόνια πριν, είχε ξεκινήσει το Black Girls Coalition με την κολλητή της και ακτιβίστρια Bethann Hardison, με σκοπό να δείξει την έλλειψη εκπροσώπησης των μαύρων γυναικών στον χώρο της μόδας, καθώς και τις διαφορές στους μισθούς.
Το 2014 είπε ότι μπουκοτάρει τον οίκο Celine, γιατί χρησιμοποιούσε πάντοτε λευκά μοντέλα. Μέχρι το 2018, που ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση η φίλη της Hedi Slimane, και ο οίκος άλλαξε κατεύθυνση. Ωστόσο, ξέρει ότι η εξέλιξη θα είναι πάντα αργή. «Θα είναι πάντα 3 βήματα μπροστά, 5 βήματα πίσω. Βλέπουμε τη λευκή κυριαρχία να μάς λέει ότι εντάξει έχουμε κάνει αρκετά. Λες και είμαστε φιλανθρωπία. Δεν θέλουμε μία θέση στο τραπέζι, αλλά να το αναποδογυρίσουμε».
Στο τέλος, μιλά για την πιο σημαντική σχέση της ζωής της. Ο David Bowie ήρθε τη στιγμή που ήταν και οι δύο έτοιμοι να συναντηθούν, μετά από ένα τυφλό ραντεβού στο Los Angeles. Παντρεύτηκαν το 1992 και η Iman αρνείται να αναφερθεί σε αυτόν ως ο "late husband". «Παραμένει ο σύζυγός μου και εγώ η δική του. Δεν με πειράζει να λένε για εμένα ότι είμαι η σύζυγος του David Bowie, αν και εκείνος δεν με σύστηνε ποτέ έτσι. Απλά θυμίζω στους ανθρώπους ότι υπήρξα και πριν από εκείνον. Είχε ο καθένας τη δική του ταυτότητα».
Το πένθος είναι κάτι που δεν τελειώνει, αλλά αυτό που τη βοηθά είναι να μην πονάει από την ανάμνησή του, αλλά να γεμίζει με χαρά. Μετά τον θάνατό του το 2016, αναγκάστηκε να μετακομίσει γιατί οι παπαράτσι ήταν όλη μέρα στημένοι έξω από το σπίτι της. «Είχαμε μία πολύ ιδιωτική ζωή και αυτό άλλαξε. Το καταλαβαίνω αλλά ήταν too much. Και κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει τον πόνο που ένιωθα».
Αυτή τη στιγμή, νιώθει ότι οι βασικοί της ρόλοι είναι αυτοί της μαμάς και της γιαγιάς. Έχει δύο κόρες και μία εγγονή. «Πάνω από όλα είμαι μαμά και γιαγιά. Και δεν μπορώ να φοράω τακούνια πια. Ξέρω τους περιορισμούς μου». Δεν κάνει πλάνα, γιατί πιστεύει ότι όλα είναι προδιαγεγραμμένα. Όπως η συνάντησή της με τον Bowie.
